Türkiye'de Ailelerin Eğitim İhtiyaçları - Aile ve Toplum Hizmetleri ...

246
Bulgular ve Tartışma
dan kazandı. O okuldaki arkadaşlarının hepsi o markayı giyiyordu bizimki de o
markaya yöneldi ve bu markayı giymek istiyor. Hala da bu fikrinden vazgeçi-
remedim, başka hiç bir şey giymiyor ya da almıyor. Senelerce aynı şeyleri giyiyor
yırtık pırtıkta olsa onu giyiyor başka bir şey giymiyor. Yani işte bu tür eğilimler
birazda okuldan kaynaklı. Başımıza böyle bir şey geldi. Küçükte (çocuk) bir şey
yok ama büyükte var [9, 1, A, K, Ü, 47, K, E, O].
Özellikle gençler arasında marka bağımlılığının ne boyuta geldiğini bir katılımcı
şöyle ifade etmiştir.
…kendi kızım söyledi giydiğim bulüzun marka olup olmadığını anlamak için
etiketini açıp bakan çocuklar var. Allah Allah yani bu aşamaya geliyor. Marka
olmayan bir şeyi giymeyeni direkt ezmeye başlıyorlar. Bizim dönemimizde yoktu
dolayısı ile biz daha şanslıydık [10, 6, A, P, U, 42, K, E, O].
Yukarıda bulgular başta televizyon yayınları olmak üzere medyanın çocuklarda marka
bağımlılığı oluşturduğunu göstermektedir. Bu bulgu benzer konulu diğer araştırmaların
sonuçları tutarlıdır. ASAGEM (2009: 110) tarafından yapılan bir araştırmada,
çocuklarda ve gençlerde marka bağımlılığının oluşmasında televizyonun etkili olduğu
sonucuna ulaşılmıştır. Aynı araştırma da ayrıca özellikle gençlerde marka bağımlılığının
oluşmasında arkadaş çevresinin ana etken olduğu belirtilmiştir. Yine aynı çalışmada
(ASAGEM, 2009: 164) medyada çocukları tüketime yönelten unsurların yüksek düzeyde
bulunduğu ifade edilmiştir. Elden ve Ulutürk (2006: 5) de reklamların çocukları
tüketime teşvik ettiğini ve onlara çeşitli tüketim alışkanlıkları kazandırdığını belirtilmektedir.
Bu anlamda reklamlar aracılığıyla çocuklarda marka tercihi ve marka sadakatinin
oluşturulmaya çalışıldığı belirtilmektedir. Yasak (1990: 170) tarafından yapılan
araştırma sonucunda hane halkı reislerinin % 26’sının marka ile ürünü aynı anlamda
değerlendirdiği ve alış verişte satıcıdan üründen ziyade markayı istekleri ortaya çıkmıştır.
Hatta hane halkı reislerinin % 19.3’ünün aradıkları marka ürün olmazsa alış-veriş
yapmaktan vazgeçtikleri belirlenmiştir.