Türkiye'de Ailelerin Eğitim İhtiyaçları - Aile ve Toplum Hizmetleri ...

52
� Ölçüte dayalı ihtiyaçlar,
� Karşılaştırılmalı ihtiyaçlar,
� Duyumsanan ihtiyaçlar,
� Açıklanmış ihtiyaçlar,
� Yordanmış ihtiyaçlar,
� Hayati olay türü ihtiyaçlar.
Kavramsal Çerçeve
Eğitim programlarının geliştirilme süreci, eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesinde
farklı biçimlerde ortaya çıkabilir. İşe başlarken mevcut durumun ne olduğunu anlamak
gerekir (Şimşek, 2009: 90). Rossett’e (1987) göre, program geliştirmenin başlangıcını
oluşturan çözümleme aşamasında eğitimle ilgili olabileceği düşünülen sorunların, bu
sorunlardan etkilenen hedef kitlenin ve sorunların ortaya çıkardığı koşulların çözümle-
mesi yapılır. Buradaki işlemlerin sağlıklı ve kapsamlı biçimde tamamlanması, ileride
alınacak kararların doğurguları açısından son derece önemlidir. Bu nedenle, program
geliştirme çalışmalarının büyük bir bölümü bu sürecin çözümleme aşaması ile ilgilidir.
Biraz maliyetli gibi görünen bu durum, aslında gerçek sorunları ve işe yarar çözümleri
saptama imkanı verdiği için getirisi yüksek olan etkinlikleri kapsamaktadır. Eğer bu
aşamada eksik, hatalı, ilgisiz ya da yanlı bilgiler toplanırsa, eğitsel iletim süreci başladıktan
sonra aksamalar olacaktır ve çoğu zaman bunun dönüşü yoktur (Şimşek, 2009)
Eğitim ihtiyaçlarının tespitinde ya da öncelikli olanların ayırt edilmesinde bazı yöntemler
kullanılır. Bunlar çok çeşitli olmakla birlikte, en yaygın kullanılanlar, belge tarama,
anket uygulaması, gözlem, tartışma ve hayati olay çözümlemesi olarak sıralanabilir.
Bu yöntemlerden her birinin kendisine özgü üstünlük ve sınırlıkları olduğu için bir
kaçı birden kullanılmalıdır. Ayrıca bunların uygun şartlarda ve ustalıkla kullanımı da
başarı açısından büyük önem taşımaktadır (Şimşek, 2009: 96).
2.7.2. Eğitim Önceliklerini Belirleme
Eğitim ihtiyaçlarının doğru tespiti yapıldıktan sonra gerçekleştirilecek olan eğitim
önceliklerini belirleme işinde ihtiyaçların doğası, hedef kitlenin beklentileri ve kurumun
sahip olduğu imkânların tümünü dikkate almak gerekmektedir. Birçok kurumda eğitim
ihtiyaçlarının olması, eğitim isteğinin de olacağı anlamına gelmediği için olabildiğince
nesnel ve dengeli bir yaklaşımla ihtiyaçlar önceliklendirilmelidr. Eğitim ihtiyaçlarını