AC 11 2008 (PDF, 1.83 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie ...

2578 HOF VAN CASSATIE 10.11.08 - Nr. 625
Een bewijs, ongeacht hetwelk, kan weliswaar slechts worden voorgelegd in zoverre het
regelmatig in het bezit is van de partij die het aanvoert, maar het blijft een feit dat, krachtens
artikel 2268 van het Burgerlijk Wetboek, de goede trouw van degene die een roerende
zaak in zijn bezit heeft - een eigenschap van de documenten die in het kader van een
procedure kunnen worden neergelegd -, steeds wordt vermoed, en dat hij die zich op de
kwade trouw van die partij beroept, deze moet aantonen.
Voor het overige moet de partij die een bewijskrachtig gegeven uit het debat wil weren,
overeenkomstig de artikelen 1315, 1316 van het Burgerlijk Wetboek en 870 van het Gerechtelijk
Wetboek aantonen dat dit bewijsstuk op onregelmatige wijze in het bezit van de
tegenpartij is gekomen, daar eerstgenoemde wat dat betreft eiseres op exceptie wordt.
Dit geldt a fortiori ook wanneer blijkt dat de onregelmatige wijze waarop een voor bewijs
bestemd document in het bezit van een partij is gekomen, voortvloeit uit een overtreding
van de strafwet. Het doet hierbij niet ter zake dat de partij die betoogt dat het litigieuze
stuk niet op geoorloofde wijze in het bezit is gekomen van degene die het wil gebruiken,
niet aanvoert dat er een misdrijf is gepleegd om het zich toe te eigenen. De ontvreemding
van een document buiten medeweten en tegen de wil van zijn eigenaar, om het tijdelijk
te gebruiken en het na gebruik terug te bezorgen, vormt immers het misdrijf gebruiksdiefstal.
Krachtens de regels betreffende de bewijslast in strafzaken dient degene die ervan
beschuldigd wordt zich een stuk op een dergelijke bedrieglijke wijze te hebben toegeëigend,
niet aan te tonen dat hij op regelmatige wijze in het bezit is gekomen van het litigieuze
document of stuk.
Wat dat betreft keert het beginsel van de eerbiediging van het bij artikel 29 van de
Grondwet beschermde briefgeheim de regels van de bewijslast niet om, wanneer het bewijs
moet worden geleverd dat een bewijsstuk op onregelmatige wijze in het bezit van een
partij is gekomen. Dat beginsel voert evenmin enig vermoeden van ongeoorloofd bezit in
ten aanzien van degene die aan de rechter een brief wil voorleggen waarvan hij noch de
auteur noch de bestemmeling is.
De brieven die hetzij krachtens artikel 458 van het Strafwetboek beschermd worden
door het beroepsgeheim, hetzij door hun aard of door de uitdrukkelijke wil van hun auteur
vertrouwelijk zijn, kunnen weliswaar in de regel niet in rechte worden voorgelegd, maar
krachtens artikel 1 van het reglement van de Nationale Orde der Advocaten, aangenomen
overeenkomstig de artikelen 496 en 497 van het Gerechtelijk Wetboek en zoals zij van
toepassing waren vóór de wijziging ervan bij de wet van 4 juli 2001, zijn echter alleen de
tussen advocaten gevoerde briefwisseling vertrouwelijk. De briefwisseling tussen advocaten
en de gerechtelijk gevolmachtigden is, door haar aard, krachtens artikel 1 van het reglement
van de Nationale Orde van Advocaten van 10 maart 1977, niet vertrouwelijk. Dit
geldt a fortiori ook voor de brieven die de vereffenaar van een vennootschap aan een derde
toezendt die geen advocaat is. Deze brieven mogen in rechte worden voorgelegd, tenzij
het vaststaand bewijs geleverd is dat zij op ongeoorloofde wijze zijn verkregen.
De rechter kan uit feitelijke vermoedens weliswaar het bewijs afleiden van het feit dat
een persoon, die noch de auteur noch de bestemmeling van de brief is, deze op onregelmatige
wijze in zijn bezit heeft verkregen, op voorwaarde evenwel dat hij dat wettelijk begrip
niet miskent, d.w.z. dat hij uit een gekend feit geen gevolgen afleidt die op basis hiervan
geenszins te verantwoorden zijn.
Het arrest heeft de door de eiser voorgelegde en in de map III van zijn dossier gebundelde
stukken niet wettig uit het debat kunnen weren en evenmin wettig kunnen weigeren
om hiervan kennis te nemen, omdat die eiser niet aantoonde die stukken op regelmatige
wijze in zijn bezit te hebben gehad: aldus miskent het arrest het vermoeden van goede
trouw, bepaald in artikel 2268 van het Burgerlijk Wetboek, en schendt het die bepaling,
keert het de bewijslast van eisers kwade trouw om (schending van artikel 2268 van dat