AC 11 2008 (PDF, 1.83 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie ...

Nr. 626 - 10.11.08 HOF VAN CASSATIE 2583
- algemeen rechtsbeginsel dat misbruik van recht verbiedt.
Aangevochten beslissing
Het arrest verklaart het hoger beroep ontvankelijk en gegrond, en het veroordeelt de eiseres,
met wijziging van alle beschikkingen van het beroepen vonnis, om aan de verweerder
een compensatoire opzeggingsvergoeding van 148.170,61 euro te betalen, verhoogd
met de wettelijke interest op dat bedrag te rekenen vanaf 20 september 2003, en het veroordeelt
haar daarenboven tot betaling van een vergoeding van 2.500 euro wegens misbruik
van het ontslagrecht, verhoogd met de wettelijke interest te rekenen vanaf 20 september
2003, en in de kosten.
Het arrest baseert zijn beslissing op de volgende gronden:
"6. Grondslag
6.1. De beëindiging van de overeenkomst
Niet de (eiseres) heeft de overeenkomst beëindigd, maar (de verweerder) heeft zijn ontslag
gegeven. Hij betoogde dat dit ontslag nietig was omdat het hem met geweld zou zijn
afgeperst. De vraag moet in rechte en in feite worden onderzocht om te bepalen wie aan
de oorsprong van de beëindiging ligt;
In zijn appelconclusie grondt hij zijn vordering op moreel geweld, bedrog en het ontbreken
van een oorzaak;
Overeenkomstig de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek, kan de toestemming aangetast
zijn door dwaling, geweld of bedrog. Het bewijs van het bestaan van een gebrek in
de toestemming is ten laste van degene die zich hierop beroept;
Het gebrek in de toestemming bij ontslagneming door een werknemer, moet dus door
hem worden aangetoond;
(...) 6.1.2. Het bedrog
Artikel 1116 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat bedrog een oorzaak van nietigheid
van de overeenkomst is, wanneer de kunstgrepen, door een van de partijen gebezigd, van
dien aard zijn dat de andere partij zonder die kunstgrepen het contract niet zou hebben
aangegaan;
Bedrog veronderstelt een kunstgreep in de ruime zin. Het kan gaan om 'verschillende
daden die samen het bedrog uitmaken, maar ook om (een) gewone, zelfs mondelinge, leugen
of om een aarzeling, met uitzondering van onschuldige kunstgrepen. De bedrieglijke
kunstgrepen (of, meer bepaald, het daaruit voortvloeiende bedrog dat de dwaling heeft
veroorzaakt) moeten de doorslaggevende oorzaak voor het aangaan van de overeenkomst
geweest zijn. Dit is het zogenaamde hoofdbedrog, in tegenstelling tot het incidenteel bedrog,
dat niet de doorslaggevende oorzaak voor het aangaan van de overeenkomst is, maar
niettemin de normale voorwaarden ervan gewijzigd heeft, door een van de partijen bijvoorbeeld
ertoe aan te zetten de overeenkomst onder bezwarender voorwaarden aan te
gaan (...). Bedrog is op zich een burgerlijk misdrijf, dat steeds bestraft moet worden.
(Hoofdbedrog en incidenteel bedrog) verschillen echter voornamelijk van elkaar door de
straf: hoofdbedrog leidt tot nietigheid van de overeenkomst, terwijl het incidenteel bedrog
slechts leidt tot schadevergoeding;
In dit geval moet nagegaan worden of het bedrog de oorzaak van de overeenkomst geweest
is;
(...) Wat deze zaak betreft
(De verweerder) betoogt dat de ontslagneming hem als voordeliger werd voorgesteld
dan het ontslag om dringende reden en dat hem werd beloofd dat hij, indien hij zijn ontslag
zou ondertekenen, outplacementbegeleiding en daarenboven, indien nodig, financiële
steun zou krijgen;