AC 11 2008 (PDF, 1.83 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie ...

2756 HOF VAN CASSATIE 28.11.08 - Nr. 680
nossement heeft verkregen door endossement vanwege de afzender of door een ononderbroken
reeks endossementen beginnend vanaf de afzender.
Het bestreden arrest schendt het rechtsbegrip "cognossement aan order", dat voorkomt
in dit artikel, door het volgende te overwegen:
"Elk ordercognossement - ook datgene waar de begunstigde van het ordercognossement
formaliter is aangegeven of met andere woorden ook wanneer een cognossement aan order
van een bepaald persoon is (wat in casu niet het geval is) - dient te worden voorzien
van een ononderbroken reeks van endossementen, bij gebreke waarvan het vorderingsrecht
in handen van de inlader blijft. Inderdaad zolang de inlader het cognossement niet
geëndosseerd heeft, kan de houder van een niet geëndosseerd cognossement, zelfs al is zij
aan zijn order, er geen rechten uit putten.
Het voorliggende cognossement is niet voorzien van enig endossement, zodat de vorderingsrechten
bij de inlader, drager van de titel, blijven".
Het bestreden arrest houdt derhalve een schending in van artikel 85 van de Zeewet en
schendt ook artikel 89 van de Zeewet door de tweede eiseres (en bijgevolg de eerste eiseres)
niet als vorderingsgerechtigde te beschouwen (schending van de artikelen 85 en 89
van Boek II van het Wetboek van Koophandel).
Tweede onderdeel
Volgens artikel 87 van de Zeewet geldt het cognossement als bewijs tussen alle bij de
lading belanghebbende partijen en tussen hen en de verzekeraars.
Het bestreden arrest neemt aan dat de tweede eiseres de bestemmeling (geadresseerde)
is van het vervoer (zie supra de onderlijnde passages uit de geciteerde motieven van het
bestreden arrest) en de eerste eiseres de verzekeraar van de tweede eiseres.
Zoals blijkt uit het bestreden arrest werd het kwestieus cognossement uitgesteld aan order
van de geadresseerde.
Door te beslissen dat gezien in het kwestieus cognossement de geadresseerde niet met
name wordt aangewezen, het cognossement geacht moet worden aan order van de afzender
te zijn uitgesteld, schendt het bestreden arrest de bewijswaarde van het cognossement,
zoals die bewijswaarde vastgelegd is in artikel 87 van de Zeewet (Boek II van het Wetboek
van Koophandel), nu het cognossement vermeldt dat het is uitgesteld aan order van
de geadresseerde en die vermelding dus tussen partijen het bewijs levert dat het cognossement
uitgesteld is aan order van de geadresseerde en niet aan order van de afzender
(schending van artikel 87 van de Zeewet, zijnde Boek II van het Wetboek van Koophandel).
De omstandigheid dat in het cognossement de geadresseerde niet met name wordt
aangewezen laat niet toe de bewijswaarde van het cognossement te ontkrachten. Door op
vermelde grond de tweede eiseres (en bijgevolg de eerste eiseres) niet als vorderingsgerechtigde
te beschouwen, schendt het bestreden arrest ook artikel 89 van de Zeewet, zijnde
Boek II van het Wetboek van Koophandel).
III. BESLISSING VAN HET HOF
Beoordeling
Eerste onderdeel
1. Krachtens artikel 89 van de Zeewet, heeft alleen hij die houder is van het
cognossement, zelfs krachtens een endossement in blanco, het recht om zich de
lading door de kapitein te doen afleveren.
Enkel de derde-houder van het cognossement aan order die kan aantonen dat
hij het cognossement door een endossement of door een ononderbroken reeks
van endossementen heeft verkregen, kan de daaruit voortvloeiende rechten uitoe-