AC 11 2008 (PDF, 1.83 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie ...

Nr. 635 - 14.11.08 HOF VAN CASSATIE 2623
de bedoeling van de wetgever, maar het vat de bedoeling van de wetgever, in
overeenstemming met voormelde kritiek in de rechtsleer, veel ruimer op dan het eerdere
arrest van 22 november 2001. Het Hof overweegt:
“Overwegende dat hieruit blijkt dat artikel 75, 3°, zoals het gewijzigd is, er niet alleen
toe strekt te voorkomen dat belastingplichtigen die geen recht hebben tot investeringsaftrek
de wet zouden omzeilen door het goed te laten kopen door een onderneming die wel
in aanmerking kwam om het vervolgens te verhuren aan de buitenlandse of moedervennootschap,
maar dat hierbij tevens de bedoeling voorzat te vermijden dat de vennootschappen
de begrenzing van de investeringsaftrek zouden omzeilen”.
Aldus stapt uw Hof duidelijk af van de opvatting dat alleen in geval van mogelijkheid
van dubbele aftrek, de investeringsaftrek uitgesloten is. Uw Hof erkent thans dat de
investeringsaftrek ook uitgesloten is wanneer personen die geen aanspraak kunnen maken
op investeringsaftrek of slechts in beperkte mate van de investeringsaftrek kunnen
genieten, de wettelijke beperkingen aan de investeringsaftrek kunnen omzeilen door het
vast actief te laten verwerven door een vennootschap die wel de volledige
investeringsaftrek kan genieten en het vervolgens in huur te nemen. Uw Hof erkent aldus
dat de wetgever de bedoeling had om mogelijke misbruiken te voorkomen.
Uw Hof overweegt in hetzelfde arrest nog dat de uitsluiting van elke overdracht aan een
vennootschap beantwoordt aan de bedoeling van de wetgever de mogelijkheden van de
investeringsaftrek te beperken.
16. In een arrest van 1 september 2008 (nr. 127/2008) oordeelde het Grondwettelijk
Hof weliswaar dat artikel 75, 3° WIB 92 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt,
in zoverre het tot gevolg heeft dat een vennootschap die beantwoordt aan de kenmerken
van een kmo in de zin van artikel 201, eerste lid, 1° WIB 92 en die, wegens de uitoefening
van haar vennootschapsactiviteit, het gebruik van de verkregen vaste activa overdraagt
aan een vennootschap die zelf beantwoordt aan de kenmerken van een kmo in de zin van
die laatste bepaling, van de investeringsaftrek wordt uitgesloten.
Dit arrest van het Grondwettelijk Hof heeft tot gevolg dat een kmo die het recht van
gebruik van de vaste activa in het kader van haar beroepsactiviteit overdraagt aan een
andere kmo, in beginsel aanspraak kan maken op investeringsaftrek.
Het Grondwettelijk Hof oordeelde dat in deze hypothese “de in artikel 75, 3°, van het
WIB 92 vervatte maatregel niet pertinent is om het doel van de wetgever te bereiken”
ervan uitgaande dat “de kans dat het aftrekverbod wordt omzeild, in een dergelijke
hypothese immers onbestaande (is), vermits de overdragende vennootschap en de
overnemende vennootschap beide aanspraak kunnen maken op de investeringsaftrek op
grond van artikel 201, eerste lid, 1°, van het WIB 1992”. (arrest, p. 11, randnr. B.4.2.)
17. In onderhavige casus is de litigieuze maatregel wel degelijk pertinent om het doel
van de wetgever te bereiken.
De uitsluiting van de investeringsaftrek bij afstand van het recht van gebruik aan
natuurlijke personen die het afgestane goed niet beroepsmatig aanwenden, is immers in
overeenstemming met het doel van de wetgever om misbruiken te voorkomen.
Misbruik kan, zoals hoger reeds gezegd, immers ook in hoofde van particulieren voorhanden
zijn (D. GARABEDIAN, “Un cas d’interprétation de la loi fiscale”, in Liber Amicorum
L. HINNEKENS, Brussel, Bruylant, 2002, 216; JVD, “Verhuur en investeringsaftrek: slaat
Cassatie de bal mis?”, Fiscoloog 2002, nr. 835, 7). Particulieren hebben geen recht op investeringsaftrek.
Indien zij een vast actief doen verwerven door een verbonden vennootschap
die wel investeringsaftrek kan genieten en het vervolgens huren, genieten zij onrechtstreeks
toch van de investeringsaftrek. Zo kunnen verschillende particulieren overeenkomen
om via een vennootschap vaste activa aan te schaffen, waarna het gebruik afwisselend
op basis van huurovereenkomsten aan die particulieren wordt overgedragen. Op