AC 11 2008 (PDF, 1.83 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie ...

Nr. 608 - 4.11.08 HOF VAN CASSATIE 2513
van het EHRM derhalve een essentieel aspect om van volle rechtsmacht te kunnen
spreken 35 .
Uit de rechtspraak van het EHRM blijkt dat er volgens het EHRM enkel sprake is van
een rechter met volle rechtsmacht wanneer hij de macht heeft om de voor hem gebrachte
betwisting in al haar aspecten te onderzoeken, zowel feitelijke als juridische, en wanneer
hij de macht heeft de beslissing ook daadwerkelijk te wijzigen; niet alleen “lijkt zodoende
het sibillijnse onderscheid tussen ‘onredelijk’ en ‘kennelijk onredelijk’ niet langer
deugdelijk te zijn – voor zover zulk onderscheid trouwens bestaat en/of kan afgelijnd
worden -, maar vooral lijkt ook het oordeel van de rechter dat hij enkel de onwettigheid
van een maatregel kan vaststellen en voor het overige machteloos is en niet meer kan
doen, niet langer te sporen met de rechtspraak van het Europees Hof” 36 .
Waar men uit eerdere rechtspraak van het EHRM (vóór het arrest van 4 maart 2004) –
ingevolge verschillende taalversies tussen de Engelse en Franse tekst – zou kunnen
betwijfelen of het naar het oordeel van het EHRM vereist is voor het bestaan van een
rechter met volle rechtsmacht dat hij niet enkel de bevoegdheid heeft de beslissing te
vernietigen doch ook te hervormen 37 , lijkt deze twijfel door het in het Frans uitgesproken
arrest van 4 maart 2004 verdwenen.
14. Er wordt ook door BOULLART op gewezen dat dit concept van volle rechtsmacht dat
verder gaat dan een louter toetsen aan enkele algemene beginselen, zoals het
proportionaliteitsbeginsel om na te gaan of het bestuur de grenzen van het redelijke niet
heeft overschreden, langzaam zijn weerslag gevonden heeft in de Belgische rechtspraak,
niet alleen in de rechtspraak van het Arbitragehof (thans Grondwettelijk Hof) doch ook in
de rechtspraak van het Hof van Cassatie.
Aldus heeft het Hof van Cassatie volgens deze auteur zijn rechtspraak gevestigd in die
zin dat niets van wat onder de beoordeling van de administratie valt aan de controle van
de rechter kan ontsnappen 38 .
Het principearrest van het Hof van Cassatie waarin in de toelichting bij het onderdeel
wordt op gewezen is het arrest van 10 mei 2004 waarin werd gesteld dat “de
arbeidsrechtbank, wanneer ze over een dergelijk geschil” – bedoeld is een geschil
betreffende uitsluiting van de werkloosheidsvergoeding – “uitspraak moet doen, een
toetsing met volle rechtsmacht uitoefent op de beslissing van de directeur; dat mits
eerbiediging van het recht van verdediging en binnen het kader van het geding, zoals dit
door de partijen is bepaald, alles wat onder de beoordelingsbevoegdheid van de directeur
valt, met inbegrip van de keuze van de administratieve sanctie, onder de controle van de
rechter valt.” 39 .
15. Toch omvat het concept van de volle rechtsmacht slechts dat de
beoordelingsbevoegdheid van de rechter even groot kan zijn als deze van het bestuur; de
beoordelende rechter kan niet meer dan wat het bestuur kan en zal dus met name niet op
grond van opportuniteit én tegen de wet in kunnen beslissen, vermits het bestuur dit
35 A. LUST en S. LUST, “Het grondrecht op een rechter met volle rechtsmacht en de
stedenbouwkundige herstelvordering”, in F. VERBRUGGEN, R. VERSTRAETEN, D. VAN DAELE en B. SPRIET
(red.), Strafrecht als roeping. Liber amicorum LIEVEN DUPONT, Leuven, Universitaire Pers, 2005, (869)
879.
36 A. LUST en S. LUST, l.c., 880.
37 Zie daarover: B. DE SMET, J. LATHOUWERS en K. RIMANQUE, “Art. 6 § 1”, in J. VANDE LANOTTE en Y.
HAECK (eds.), Handboek EVRM. Deel 2. Artikelsgewijze Commentaar, Vol. I, Antwerpen, Intersentia,
2004, p.486, nr. 188.
38 S. BOULLART, l.c., 256-257.
39 Cass. 10 mei 2004, S.02.0076.F. In vergelijkbare zin: Cass. 13 maart 2005, S.03.0061.F; Cass. 27
juni 2005, S.04.187.N.