Nie tylko społecznie. Zatrudnienie i wolontariat w organizacjach ...

130 Piotr Bro da- Wy so ckiŒwia do moœæ ró ¿ nych form umo wy o pra cêŒwiadomoœæ istnienia ró ¿nych form prawnych umów o pracê badane osobyzyskiwa³y dziêki w³asnym doœwiadczeniom. Doœæ powszechnie znane by³y naturalnieumowy sta³e, na czas nieokreœlony. Z jednej strony zauwa ¿ano, ¿ew przesz³oœci umo wy ta kie chro ni³y przed zwo l nie niem i dawa³y po czu cie pe w -no œci, z dru giej stro ny zaœ pod kre œla no, ¿e w obe cnych cza sach pe w noœæ takaju¿ siê z nimi nie wi¹¿e, a je dyn¹ ich za let¹ jest ewen tu a l na „zdo l noœæ kre dy to -wa” oceniana i wymagana przez bank. Mimo zmniejszonego poziomu pewnoœciza trud nie nia umo wa taka na dal ma w opi nii osób sta r szych same za le ty.Prócz tego badani spotkali siê z umowami wolontariackim (sami zreszt¹z nich korzystali w przesz³oœci), naturalnie umowami na czas okreœlony,umow¹-zle ce niem i umow¹ o dzie³o (w ich opi nii by³y to najpo pular nie j szeobecnie formy prawne, popularnoœæ ta wi¹za³a siê tak ¿e z tym, i¿ dla wieluosób praca w trzecim sektorze to zajêcie dodatkowe), umow¹ na czas próbny,niektórzy spotkali siê z prac¹ na wezwanie i na zastêpstwo. Nie spotkano siêzaœ z teleprac¹, wypo ¿yczeniem pracownika, prac¹ cha³upnicz¹ (formê znano,ale stowarzyszenia, zdaniem badanych, nie korzystaj¹ z takiej formy prawnej),podzia³em miejsca pracy (raczej mylono to ze spontanicznymi formami regulowaniaczasu pracy – praca za kogoœ z zespo³u, d³u¿sze pozostawanie w pracyitp.), umow¹ agen cyjn¹ ani z samo za trud nie niem, któ re zreszt¹ uz na no para -do ksa l nie za fo r mê zbyt drog¹ dla bied nie j szych or ga ni za cji, jako ¿e pro po no -wa ne przez nie sta w ki nie po zwo li³yby oso bie œwiadcz¹cej w taki spo sób pra cêna op³acenie wszystkich zobowi¹zañ ubezpieczeniowych. Forma ta by³a postrzega na jako odpo wied nie j sza dla osób m³odych, chê t niej po dej muj¹cych ry -zy ko (w jê zy ku ba da nych – wa ria c two). Na umowy sta ¿owe wskazywa³ytylko nieliczne osoby (mo¿e dlatego, ¿e to ich nie dotyczy³o).Z niezrozumieniem spotka³ siê przerywany czas pracy. Jako przerwa nalunch zo sta³ uz na ny za zbêd ny: Nie mamy ta kie go na wy ku – stwier dzi li ba da ni– w miê dzy cza sie coœ z³apaæ i prze gryŸæ, i do bra. Nie spo t ka no siê ta k ¿e z rów -nowa ¿nym czasem pracy (chyba ¿e nieformalnie, zwyczajowo, kiedy pracow -nik do sta je dzieñ wo l ny po ki l ku dniach wzmo ¿o nej, ponad wy mia ro wej pra -cy: Tro chê ta kie zwy cza jo we, ¿e je ¿e li, wia do mo, ja pra co wa³am zna cz nie wiê -cej, to do sta jê wo l ny dzieñ (…) nie for ma l nie. Sporym uznaniem cieszy³ siêwœród badanych zadaniowy czas pracy, poniewa¿ jest oznak¹ zaufania wobecpracownika, a nadto umo ¿liwia samodzielne planowanie czasu pracy i lepszedo pa so wa nie go do in nych po trzeb: Ide a l ny, po nie wa¿ daje nam za ufa nie, po -zwa la siê pra cow ni ko wi roz wi jaæ, pra co waæ bez stre su. Zadaniowy czas pracynie za wsze mo¿e byæ jed nak sto so wa ny. Wp³ywa na to z jed nej stro ny cha ra k -ter œwiadczonej pracy (np. poradnictwo czy praca socjalna musz¹ byæ œwiad -czo ne w okre œlo nych go dzi nach), z dru giej zaœ ogra ni cze nia biu ro kra tycz ne