Nie tylko społecznie. Zatrudnienie i wolontariat w organizacjach ...

Za trud nie nie w trze cim se kto rze: mo ¿ li wo œci i per spe kty wy 19Wielkoœæ zatrudnienia jest tak ¿e skorelowana z rodzajem celów organiza -cji. Mianowicie organizacje œwiadcz¹ce us³ugi, wykonuj¹ce zadania publicz -ne bêd¹ po trze bo wa³y za trud niaæ pra co w ni ków w spo sób sta bi l ny i czê sto nad³ugi okres. Czê sto te¿ s¹ wiê ksze i bar dziej zinsty tucjo nalizo wa ne. Jako ¿ewy ko nuj¹ us³ugi zle co ne przez se ktor pu b li cz ny, maj¹ w d³u¿ szym okre siesto sun ko wo sta bi l ne Ÿród³a utrzy ma nia i mo ¿ li woœæ za trud nia nia na sta³e pra -co w ni ków, p³ac¹ jed nak za to cenê upo da b nia nia siê do or ga ni za cji pu b li cz -nych. Inaczej organizacje samopomocowe czy lobbingowe, które zwykle maj¹k³opo ty z po zy ska niem eta tów i czê sto zale¿¹ od prywatnych grantodawców.Niektórzy badacze podkreœlaj¹, ¿e w trzecim sektorze czêœciej ni¿ w pozosta³ychmo ¿na znaleŸæ elastyczne formy zatrudnienia 12 , ta kie jak gru po wa or -ganizacja pracy czy zatrudnienie w niepe³nym wymiarze czasu pracy. Jednakdo ko ñ ca lat osiem dzie si¹tych XX wie ku – szcze gó l nie w kra jach skan dy na w -skich, w Ho lan dii, w Nie mczech i we Fran cji (ina czej rzecz siê mia³a w Sta -nach Zjed no czo nych i w Wie l kiej Bry ta nii) – do mi no wa³o ty po we za trud nie -nie, ze szczególnym naciskiem na bezpieczeñstwo pracy. Dotyczy³o tozw³aszcza takich obszarów dzia³añ trzeciego sektora, jak zdrowie i us³ugispo³eczne 13 . Lata dziewiêædziesi¹te to okres rozwoju nietypowych (elastycznych)form zatrudnienia w organizacjach non pro fit. Niektórzy badacze, jakLei Delsen, przekonuj¹, ¿e elastyczne formy zatrudnienia najbardziej dynamicznierozwijaj¹ siê w³aœnie w trzecim sektorze 14 . Przyk³adem mo¿e byæ Wie l -ka Bry ta nia, gdzie w po³owie lat dzie wiê æ dzie si¹tych ubieg³ego stu le cia35,3% za tru d nio nych w or ga ni za cjach po zarz¹do wych sta no wi li pra co w ni cyzatrudnieni w niepe³nym wymiarze czasu pracy; w sektorze publicznym by³oto 28,8%, a w se kto rze ko mer cy j nym 22,1% ogó³u za tru d nio nych 15 . Po do b nasytuacja wystêpuje w innych krajach o rozwiniêtym sektorze obywatelskim.Po wszech noœæ ela sty cz nych form za trud nie nia wy ni ka z ki l ku po wo dów. Jestprzede wszystkim niejako immanentn¹ cech¹ tego sektora. Organizacje po -zarz¹dowe posiadaj¹ i kszta³tuj¹ elastyczne struktury organizacyjne, czêsto s¹swo i sty mi ad ho kra cja mi (zda niem Do ugla sa Wi l so na jest to wy nik bu rz li we -go oto cze nia orga niza cyj ne go 16 ); ich elastycznoœæ wynika tak ¿e z szybkoœcireakcji na pojawiaj¹ce siê problemy, co dowodzi ich znajomoœci. Inne wyjaœ -12E. Hol le r we ger, H.J. Nam, B. Tru ke s chitz: Em p lo y ment in the Third Se c tor in Au stria:The Re la ti ve Role of Non pro fit Em p lo y ment Wi t hin Child Care Fa ci li ties, De pa r t ment of So cialPo li cy, Vien na Uni ve r si ty of Eco no mic & B.A., Vien na 2002.13H.K. An he ier, E. Hol le r we ger, C. Ba delt, J. Ken dall: op. cit.14Ibi dem.15J. Ken dall: The Third Se c tor and the De ve lo p ment of Eu ro pe an Pu b lic Po li cy: Fra me -works for Ana ly sis, Lon don Scho ol of Eco no mics and Po li ti cal Scien ce, Lon don 2001.16D.C. Wi l son: Orga ni za tio nal Stru c tu res In the Vo lun ta ry Se c tor: The o re ti cal Ove r view,w: J. Ba t s le er, C. Co r n forth, R. Pa ton (red.): Is su es in Vo lun ta ry and Non - pro fit Ma na ge ment,Addi son- Wes ley Pub. Co., Wo kin g ham 1992, s. 149-166.