Nie tylko społecznie. Zatrudnienie i wolontariat w organizacjach ...

276 Ewa Boga cz-Wo jta no wska, Ma rek Ry m szadzia³al noœæ po ¿y t ku pub li cz ne go: te ra pe u ci, szko le nio w cy, pra co w ni cy so cja -l ni itp. Ich za trud nie nie jest mo ¿ li we dziê ki po zy ski wa niu przez or ga ni za cjedo na to rów, gran to da w ców i spon so rów (pry wa t nych i pu b li cz nych), któ rzygodz¹ siê na po kry wa nie ko sztów oso bo wych fun kcjo no wa nia or ga ni za cji 3 .Od uchwa le nia Usta wy o dzia³al no œci po ¿y t ku pub li cz ne go i o wo lon ta ria cie,co nast¹pi³o w 2003 roku, ro œ nie zna cze nie œro d ków pu b li cz nych po zy ski wa -nych przez organizacje na realizacjê zadañ powierzanych i wspieranych przezsa morz¹dy lo ka l ne 4 . Po do b ny pro ces od lat dzie wiê æ dzie si¹tych XX wie kuob ser wo wa ny jest w kra jach Eu ro py Za chod niej. Od po wia da on za³o¿e niomte o rii third pa r ty go ve r n ment, zgod nie z któ ry mi op ty ma l na wspó³pra ca miê -dzy se kto rowa po le ga na ³¹cze niu atu tów stron wspó³pra cy w myœl ogó l nej za -sa dy: pa ñ stwo fi nan su je (ma bo wiem w tym wzglê dzie nie po rów na nie wiê -ksze mo ¿liwoœci), a organizacje œwiadcz¹ us³ugi spo³eczne ludnoœci (robi¹ tozazwyczaj lepiej i taniej) 5 .Wreszcie trzecia grupa p³atnych pracowników w organizacjach pozarz¹do -wych to oso by ze œro do wisk margi nali zo wa nych na ryn ku pra cy, o tzw. ni ¿ -szej zdo l no œci za trud nie nio wej (emp loya bi li ty) ze wzglê du na ob ni ¿on¹ efe -ktywnoœæ œwiadczonej pracy (np. pracuj¹ wolniej, w mniejszym wymiarzecza su pra cy itp.), ró ¿ ne go ro dza ju dys fun kcje, nie przy stoso wa nie spo³ecz neitp. Organizacje pozarz¹dowe, zatrudniaj¹c osoby z tzw. grup defaworyzowa -nych, sto suj¹ ko rzy st ne dla tych osób fo r my or ga ni za cji pra cy, dziê ki cze muoso by te mog¹ utrzy maæ ta kie za trud nie nie. Co wiê cej, w ra mach ru chu no wejeko no mii spo³ecz nej li cz ne or ga ni za cje po zarz¹dowe w Pol sce two rze niemiejsc pra cy dla osób margi nali zo wa nych wpi sa³y do swo ich mi sji sta tu to -wych. W ten spo sób nie roze rwa l nie ³¹cz¹ cele eko no mi cz ne i spo³ecz ne,staj¹c siê po niek¹d przed siê bior stwa mi spo³ecz ny mi 6 . Or ga ni za cje, abyutrzy maæ mie j s ca pra cy dla s³ab szych, po szu kuj¹ wspa r cia pub li cz ne go, aleta k ¿e ob ni ¿e nia ko sztów pro wa dzo nej dzia³al no œci. W przy pa d ku dzia³al no -œci eko no mi cz nej pro wa dzo nej w fo r mie tzw. odp³at nej dzia³al no œci po ¿y t kupub li cz ne go jedn¹ z mo ¿ li wo œci jest ko rzy sta nie z nie odp³at nej pra cy wo lon -ta riu szy. Za uwa ¿a my wiêc ko le j ny prze jaw chara ktery sty cz nych dla pod -mio tów trzecie go se kto ra fun kcjo na l nych powi¹zañ miê dzy za trud nie niemp³at nym i wo lon ta ria tem.3Por. opra co wa nie Mar ka Ry m szy za mie sz czo ne w ni nie j szym to mie.4Por. M. Ry m sza, G. Ma ko wski, M. Du d kie wicz (red.): Pañstwo a trzeci sektor. Prawoi in sty tu cje w dzia³aniu, In sty tut Spraw Pu b li cz nych, Wa r sza wa 2007.5Por. D. Yo ung: Third Pa r ty Go ve r n mnent, w: J.S. Ott (red.): The Na tu re of the Non pro fitSe c tor, Wes tview Press, Bo u l der i Ox ford 2001. Zob. te¿ kry ty cz ne omó wie nie tej kon ce pcji w:A. Rymsza: Pa r t ne rzy s³u¿by pu b li cz nej? Wy zwa nia wspó³pra cy se kto ra po zarz¹do we go z ad -mi ni stracj¹ pu b liczn¹ w œwie t le do œwia d czeñ ame ry ka ñ skich, „Trze ci Se ktor” 2005, nr 3.6Por. T. Ka Ÿ mie r czak: Zro zu mieæ eko no miê spo³eczn¹, w: T. Ka Ÿ mie r czak, M. Ry m sza(red.): Ka pi ta³ spo³ecz ny. Eko no mia spo³ecz na, In sty tut Spraw Pu b li cz nych, Wa r sza wa 2007.