Vi Sinh Lâm Sàng (Tái bản lần thứ 6) - [Authors] Mark Gladwin, William Trattler, C. Scott Mahan - [Nhóm dịch] Nhóm Netter

Nhóm Netter. Study, study more, study forever!
VI KHUẨN KHÁNG ACID
CHƯƠNG 15. MYCOBACTERIUM
Mycobacterium bao gồm có 2 chủng mà hầu hết chúng ta đều đã được nghe nói tới:
Mycobacterium tuberculosis, gây bệnh lao (tuberculosis), và Mycobacterium leprea, gây bệnh
phong (leprosy). Mycobacterium còn bao gồm một nhóm phụ được phân loại như là vi khuẩn lao
không điển hình (nontuberculous mycobacteria hay NTM) trong đó bao gồm hơn 100 chủng vi
khuẩn. Trong đó NTM có thể không phải là một cái tên quen thuộc bởi vì bệnh lý do NTM ít phổ
biến hơn so với bệnh lao và bệnh phong. Mycobacteria là loại trực khuẩn có vách tế bào lipid
dày. Với vách lipid dày như vậy đã l àm cho chúng kháng acid trong quá trình nhuộm. Cả
Mycobacteria và Nocardia đều thuộc một nhóm nhỏ vi sinh vật kháng acid (acid-fast oganism)
và là hai vi khuẩn chủ yếu mà ta cần phải ghinhớ.
Trong phương pháp nhuộm kháng acid (acid-fast stain), ví dụ như một mẫu đờm, thì chúng sẽ
được phủ lên chất nhuộm đỏ carbolfuchsin và được đun nóng để giúp thuốc nhuộm thấm qua dễ
dàng hơn. Dùng cồn acid (95% ethanol và 3% HCl) đổ lên mẫu vật và sau đó ta dùng chất nhuộm
tương phản (counter-stain) xanh methylen. Vách tế bào lipid của Mycobacterium không bị phá
hủy khi sử dụng cồn acid, cho nên chất nhuộm đỏ sẽ không bị rữa sạch. Vì thế các vi sinh vật
kháng acid sẽ chống lại được sử khử màu của cồn acid, chất nhuộm đỏ được giữ bền vững, trong
khi các vi khuẩn không kháng acid sẽ bị mất màu chất nhuộm đỏ và bắt màu xanh.
15.1. Hãy tưởng tượng một chiếc xe thể thao màu đỏ
(red) rất bền bỉ (fast) * để ghi nhớ về vi khuẩn kháng acid
bắt màu chất nhuộmđỏ.
Mycobacterium tuberculosis
(Bệnh Lao)
Tổ chức Y tế Thế giới đã thông báo đã có hơn 9 triệu
trường hợp mới mắc bệnh lao trên toàn thế giới và mỗi
năm có 2 triệu người tử vong do bệnh lao. Vào giữa năm
1980, tỷ lệ mắc lao lần đầu tiên đã gia tăng tại Mỹ sau
nhiều thập kỷ suy giảm. Sự gia tăng này đã trùng hợp với
đại dịch HIV/AIDS mới nổi lên. Những người nhiễm HIV bị suy giảm khả năng bảo vệ cần thiết
của hệ miễn dịch trung gian quan tế bào để chống lại bệnh lao. Có khoảng 1/3 số người nhiễm
HIV trên thế giới còn là nơi trú ẩn của Mycobacterium tuberculosis!
Đây là một trực khuẩn kháng acid hiếu khí bắt buộc, điều đó có nghĩa là chúng hầu như lây
nhiễm vào phổi, nơi có rất nhiều khí oxy. Mycobacterium tuberculosis phát triển rất chậm, mất
* Tác giả sử dụng từ đồng âm từ “Fast” (nhanh) để cố ý nhấn mạnh sự “bền bỉ” của lớp lipid của vi khuẩn lao với
cồn acid. Đa phần các tài liệu đều dùng từ “kháng” với acid thì cũng đều có ý nghĩa tương tự nhau. -Nhóm dịch-
195