Vi Sinh Lâm Sàng (Tái bản lần thứ 6) - [Authors] Mark Gladwin, William Trattler, C. Scott Mahan - [Nhóm dịch] Nhóm Netter

Nhóm Netter. Study, study more, study forever!
Điều Trị Sốt Rét
Để điều trị bệnh sốt rét thì bạn phải biết về 2 khái niệm: 1) Các khu vực địa lý có P.falciparum
nhạy cảm với các loại thuốc chống sốt rét (Mục 31.9) và 2) chủng loài Plasmodium gây lây
nhiễm.
1) P.malariae, P.vivax và P.ovale đều nhạy cảm với Chloroquine (ngoại trừ ở New Guinea và
một số rất ít ở Châu Á). Quá ngon xơi! Nhưng đừng quên rằng P.vivax và P.ovale có chu kỳ hậu
hồng cầu trong gan và sẽ bảo vệ chúng khỏi Chloroquine. Độ cấp tính trong bệnh lây nhiễm sẽ
lắng xuống, nhưng sẽ xảy ra tái phát. Điều trị với Primaquine sẽ tiêu diệt những tên ă”ăn nhờ ở
đậu” trong gannày.
Primaquine là loại thuốc chủ yếu (prime) trong việc tiêu diệt
P.vivax và P.ovale ở trong gan!
2) Plasmodium falciparum: Đây là một tên rất khó chịu, gây ra hầu hết chứng ly giải hồng
cầu, tổn thương các cơ quan và tửvong.
a) Các vùng còn nhạy cảm với Chloroquine: Hừ, tôi tự hỏi sử dụng loại thuốc nào đây??
Chloroquine đơn độc là vừa đủ vì P.falciparum không có chu kỳ hậu hồng cầu.
b) Các vùng đã đề kháng với Chloroquine: Những sự lựa chọn để điều trị bao gồm quinin
(quinidine, là một loại thuốc chống loạn nhịp, là loại thuốc đắt tiền hơn nhưng vẫn được sử dụng
ở Hoa Kỳ và vẫn có hiệu quả), artemether (xem bên dưới), atavaquone-proguanil, mefloquine,
và pyrimethamine/sulfadoxine. Loại nhiễm trùng nghiêm trọng (sốt rét thể não) được điều trị
bằng quinine, quinidine, hay artemether IV hoặc IM. Việc điều trị kết hợp hai loại thuốc chống
sốt rét đã trở thành quy luật trong việc đối mặt với gia tăng đề kháng thuốc nhanh chóng của
Plasmodiumfalciparum.
Tin khẩn!!! Artemether là một liệu pháp mới cho sốt rét nghiêm trọng do P.falciparum ở
trẻ em và người lớn!
P.flaciparum đề kháng Chloroquine gây ra chứng sốt rét nghiêm trọng ở Châu Phi, gây tử
vong cho khoảng 500.000 trẻ em mỗi năm (1-2 triệu trên toàn thế giới). Quinine là liệu pháp
thích hợp hơn cho những khu vực này bởi vì nó có thể được dùng theo đường tiêm bắp (IM). Một
loại thuốc mới có tên là artemether (hay người anh của nó là artesunate) được bắt nguồn từ
phương pháp điều trị cổ truyền ở Trung Quốc (qinghaosu hay cây ngải tây!). Artemether có tác
dụng chống lại P.falciparum đề kháng Chloroquine và đã được chứng minh là có tác dụng tốt
tương đương quinine trong điều trị sốt rét nghiêm trọng. Thật không may là ngay cả khi được
điều trị thì vẫn có 15-20% trẻ em mắc sốt rét thể não vẫn bị tửvong.
Có một số đặc tính chung ở những loại thuốc này (cũng xem Mục.31-13)
1) Tất cả những loại thuốc chống sốt rét có thể được chỉ định dùng đườnguống.
435