Vi Sinh Lâm Sàng (Tái bản lần thứ 6) - [Authors] Mark Gladwin, William Trattler, C. Scott Mahan - [Nhóm dịch] Nhóm Netter

Nhóm Netter. Study, study more, study forever!
PHẦN III. NẤM
CHƯƠNG 29. NẤM
Vì “đang trở thành” một bác sỹ trong một thế giới hiện đại của AIDS, cấy ghép cơ quan và hóa trị
liệu hiện đại, bạn sẽ phải điều trị cho một lượng chưa từng có những bệnh nhân bị suy giảm miễn
dịch. Với việc giảm thấp lượng tế bào miễn dịch qua trung gian, thì có sự gia tăng đáng kể tỷ lệ
các loại bệnh về nấm! Bạn sẽ hay bắt gặp những loại nấm mà bình thường rất hiếm gặp.
Nấm là những tế bào nhân thực không có diệp lục tố, vì thế chúng không thể tạo ra năng
lượng thông qua quá trình quang hợp. Chúng cần một môi trường hiếu khí. Sau khi thảo luận về
các thuật ngữ quan trọng sau đây, chúng ta sẽ thảo luận về các loại nấm gây bệnh chongười.
Nấm men (yeast): là dạng sinh trưởng đơn bào của nấm. Những tế bào này có thể xuất hiện
dưới dạng hình cầu cho đến hình bầu dục. Nấm men sinh sản bằng cách mọc chồi (bud). Khi chồi
không được tách rời ra, thì chúng có thể hình thành các tế bào nấm men dưới dạng chuỗi kéo dài,
khi đó chúng được gọi là giả sợi nấm (pseudohyphae). Tốc độ sinh sản của nấm men chậm hơn
so với vi khuẩn.
Sợi nấm (hyphae): có dạng giống như sợi chỉ, phân nhánh, hình ống trụ gồm những tế bào
nấm gắn kết lại với nhau. Chúng phát triển bằng cách mở rộng dọc theo chiều dài từ các đầu ống.
Mốc (mold), hay còn được gọi là khuẩn ty thể (mycelium): Là sợi nấm phân nhánh đan xen
với nhau thành cụm tạo ra các thể đa bào. Nấm mốc phát triển bằng cách phân chia dọc theo sợi
nấm và tạo ra các bào tử (spore).
Bào tử: là các thể được sinh ra từ nấm mốc. Bào tử hiếm khi được nhìn thấy từ test cạo da.
Nấm lưỡng hình (dimorphic fungi): Loại nấm này có thể phát triển như là dạng nấm men
hoặc nấm mốc, điều này phụ thuộc vào các điều kiện môi trường và nhiệt độ (thường phát triển ở
dạng nấm men khi ở nhiệt độ của cơ thểngười).
Nấm hoại sinh: Loại nấm này sống và sử dụng các chất hữu cơ (đất, thực vật mục rữa) như là
một nguồn năng lượng.
HÌNH THÁI CỦA NẤM
Một số đặc điểm chính về hình thái học của nấm chính là các yếu tố độc lực cũng như là mục
tiêu của các thuốc kháng sinh chống nấm.
Màng tế bào: Màng tế bào kép là lớp nằm bên trong nhất, chúng bao xung quanh tế bào chất
của nấm. Nó chứa cấu trúc sterol (sterol còn được tìm thấy ở các lớp màng tế bào của người cũng
như là của vi khuẩn Mycoplasma). Ergosterol là loại sterol chủ yếu ở nấm, trong khi cholesterol
là loại sterol chủ yếu ở người. Hầu hết các loại thuốc chống nấm tác dụng bằng cách làm phá vỡ
411