Vi Sinh Lâm Sàng (Tái bản lần thứ 6) - [Authors] Mark Gladwin, William Trattler, C. Scott Mahan - [Nhóm dịch] Nhóm Netter

Nhóm Netter. Study, study more, study forever!
H: Tất cả chúng ta đều nghĩ rằng đây là loại bệnh khó chịu nhưng sẽ tự bình phục. Nó có thể
gây ra viêm phổi và các loại bệnh lý nghiêm trọng khác ở người cao tuổi, nhưng nó thường sẽ tự
khỏi mà không để lại biến chứng trong khoảng 3 – 7 ngày. Vậy thì tại sao lại có những vụ đại
dịch cúm nặng nề trong suốt quá trình lịch sử, như là vào năm 1918? Từ năm 1918 đến 1919,
một cơn đại dịch cúm đã càn quét khắp thế giới, giết chết 549.000 người ở Mỹ, 12,5 triệu người
ở Ấn Độ, và hơn 20 triệu người (có báo cáo là 21 triệu người) trên khắp thếgiới?
Đ: Chuyển Đổi Kháng Nguyên (Antigenic Shift). Bây giờ chúng ta mới thực sự chuyển
(shift) những chiếc bánh răng của con thuyền buồm. Chúng ta đang nói về con thuyền buồm ở
trên và nó đang được vận chuyển hàng không đến một ngọn núi ở Himalaya. Với sự chuyển đổi
kháng nguyên, chúng làm biến đổi hoàn toàn HA, NA, hoặc cả hai. Điều này chỉ có thể xảy ra ở
virus cúm loại A bởi vì cơ chế có liên quan đến quá trình trao đổi các phân đoạn ARN của các
chủng virus giữa các loại động vật có vú và con người. Khi 2 loại virus cúm đồng lây nhiễm (coinfect)
lên cùng một tế bào, qua quá trình sao chép và bao bọc lại bằng vỏ casid thì các phân
đoạn ARN có thể bị bao bọc nhầm cho những virus khác. Bây giờ virus này nắm giữ một loại
glycoprotein HA hoặc NA mới, mà loại này không bị tác động bởi bất kỳ một hệ thống miễn
dịch nào của con người ở trên trái đất này. Vì vậy, toàn bộ dân số trên thế giới rất dễ bị nhạy cảm
với virus, dẫn đến việc xảy ra các đạidịch.
Các kháng nguyên HA và NA mới này được ghi thành số để giúp phân biệt được sự khác
nhau của chúng. Vụ dịch vào năm 1889 được gây ra bởi một loại virus với hemagglutinin H2, vụ
dịch vào năm 1900 được gây ra bởi một loại virus mới với hemagglutinin H3; trong năm 1918
một loại virus cúm lợn làm lây truyền HA của nó lên virus gây cúm ở người nên nó còn được gọi
là Hswine hemagglutinin (HSW). Vụ dịch này còn được gọi là Cúm Tây Ban Nha và kết quả là
có khoảng 21 triệu người tử vong được ghi nhận trên toàn thế giới. Nhìn chung, ước tính có
khoảng 31 vụ đại dịch được mô tả từ năm 1580; các vụ đại dịch được ghi nhận từ năm 1989 và
thành phần HA và NA của chúng đều được trình bày ở trang 293. Đây là sự xuất hiện của một
loại virus mới mà phần đông dân số có rất ít hoặc không có tính miễn dịch với nó, nên dẫn tới
cơn đại dịch. Thường thì những loại virus mới xuất hiện đều thông qua sự kết hợp của virus cúm
gia cầm và virus cúm người. Các ví dụ về cúm gia cầm, mà những virus này đã “nhảy qua” bức
rào cản về loài, làm lây nhiễm từ chim sang cho người đó là virus H5N1 xuất hiện vào năm 1997
và virus H7N9 vào năm 2003 và nhiều vụ “Cúm Gia Cầm” về saunữa…
Gần đây hơn, vào năm 2009, chúng ta một cơn đại dịch mới được gây ra bởi H1N1, một lần
nữa chúng lại có nguồn gốc từ lợn. Sự phát hiện về tính chuyển đổi kháng nguyên gần đây nhất
đã làm dấy lên sự quan tâm rộng rãi và các chiến dịch chủng ngừa được thực hiện, nhưng cuối
cùng chúng tôi nhận thấy là tỷ lệ tử vong chẳng thấp hơn so với cúm mùa truyền thống là mấy.
Virus H1N1, một loại virus cúm theo mùa ở người thì hiện nay cũng đã lưu hành ở trên lợn. Nó
vẫn còn gây nhiễm cho người, nhưng hiện nay hầu hết dân số trên thế giới đã có được tính miễn
dịch với nó. Ít nhất là đối với thế hệ hiện nay thì sự nhiễm khuẩn về sau với H1N1 sẽ phần lớn là
292