Vi Sinh Lâm Sàng (Tái bản lần thứ 6) - [Authors] Mark Gladwin, William Trattler, C. Scott Mahan - [Nhóm dịch] Nhóm Netter

Nhóm Netter. Study, study more, study forever!
Bệnh lý lan tỏa ra vì hệ thống miễn dịch của túc chủ không có khả năng đáp ứng với sự xâm
nhiễm của Leishmania, do khiếm khuyết tính miễn dịch qua trung gian tế bào. Cho nên, các thể
promastigote có thể phát tán và nhiễm lên da, gây ra các tổn thương lan tỏa dạng u cục. Do khiếm
khuyết hệ miễn dịch trung gian tế bào nên test da Leishmania là âm tính (tương tự với tình trạng
trong bệnh phong thể u).
Nhiễm Leishmania Thể Da Niêm
Ban đầu một vết loét ở da, tương tự như nhiễm Leishmania thể da, phát sinh ở vị trí cắn của
ruồi cát và tự lành sớm. Tuy nhiên, từ vài tháng cho tới vài năm sau thì phát triển các vết loét ở
màng niêm mạc mũi và miệng. Nếu không được điều trị, sự nhiễm khuẩn này sẽ trở thành mạn
tính, cùng với việc ăn mòn ở vách mũi, khẩu cái mềm và môi, trong một quá trình 20-40 năm. Tử
vong có thể xảy ra do nhiễm khuẩn thứ phát.
Chẩn đoán có thể được thực hiện qua các mẫu cạo da.
Nhiễm Leishmania Thể Nội Tạng
Ruồi cát lây truyền Leishmania donovani hoặc Leishmania chagasi cho người (thông thường
nhất là ở trẻ em bị suy dinh dưỡng), khi đó họ sẽ than phiền về sự khó chịu và rối loạn ở bụng,
những cơn sốt nhẹ, chán ăn và sụt cân. Cơn đau bụng lan rộng này là do sự xâm nhiễm vào các tế
bào thuộc hệ võng nội mô như lách, gan của Leishmania donovani (được bắt giữ bởi các thực
bào), gây ra chứng gan to và lách to. Bệnh nhân còn tiến triển chứng thiếu máu nghiêm trọng và
lượng tế bào bạch cầu có thể giảm rất thấp. Hầu hết các trường hợp (hơn 90%) bị tử vong nếu
không được điều trị.
Việc chẩn đoán được thực hiện bằng sinh thiết gan và lách để phát hiện động vật nguyên sinh
này. Cách khác, việc chẩn đoán có thể được thực hiện bằng cách cho thấy hàm lượng IgG antileishmania
tăng cao. Test da Leishmanin cho kết quả âm tính khi bệnh lý đang hoạt động do
khiếm khuyết khả năng miễn dịch qua trung gian tế bào.
Tất cả các dạng nhiễm Leishmania có thể được điều trị với stibogluconate thuộc hợp chất
stinbi hóa trị năm (pentavalent antimony).
Bệnh Ngủ Châu Phi
(Trypanosoma brucei rhodesiense và Trypanosoma brucei gambiense)
Trypanosoma rhodesiense và Trypanosoma gambiense là những loài có vai trò gây ra chứng
bệnh ngủ Châu Phi, chúng được lây truyền bởi vết cắn của loài ruồi xê xê (tsetse fly) hút máu.
Sau khi cắn, dạng di động có lông roi của 2 loại vi sinh vật này, được gọi là trypomastigote, lây
lan qua dòng máu để đi đến các hạch bạch huyết và hệ thần kinh trung ương (CNS) (xem Mục
31.10)
Biểu hiện đầu tiên là một vết loét da cứng, đỏ, đau tự lành trong vòng 2 tuần. Khi lan tỏa khắp
cơ thể thì bệnh nhân có biểu hiện sốt, đau đầu, chóng mặt và sưng hạch bạch huyết. Những triệu
440