Vi Sinh Lâm Sàng (Tái bản lần thứ 6) - [Authors] Mark Gladwin, William Trattler, C. Scott Mahan - [Nhóm dịch] Nhóm Netter

Nhóm Netter. Study, study more, study forever!
Trichinella spiralis
Bạn có thể đã từng đọc truyện tranh “The Far Side” của Gary Larson có đoạn về những con
sói ở sìa một trang trại nuôi lợn đang nói rằng “Let's rush them and Trichinella be damned”. Sau
khi đọc về Trichinella spiralis, chúng ta có thể kết luận đây là câu nóiđùa.
Lây nhiễm xảy ra sau ăn phải ấu trùng nang hóa của Trichinella spiralis, thường có ở thịt lợn
sống. Sau khi ăn vào, các nang này đi vào ruột non, tại đó ấu trùng thoát ra khỏi nang và trưởng
thành rồi thực hiện giao phối. Sau khi giao phối, giun đực được đào thải theo phân. Giun cái xâm
nhập vào trong niêm mạc ruột non, sản xuất ra hàng nghìn ấu trùng con. Sau đó ấu trùng đi vào
trong dòng máu và lan truyền đến các cơ quan và cơ vân. Ấu trùng được nang hóa trong cơ vân,
tại đó chúng có thể tồn tại trong nhiều năm.
Hầu hết lúc ban đầu bệnh nhân sẽ không có triệu chứng. Một số bệnh nhân sẽ có biểu hiện đau
bụng, tiêu chảy và sốt do trưởng thành trong ruột non và xâm nhiễm qua thành ruột non. Khoảng
1 tuần sau khi xâm nhiễm lúc ban đầu, ấu trùng sẽ di chuyển vào trong cơ vân, gây ra sốt và đau
nhức cơ. Trong một số trường hợp nghiêm trọng (đôi khi gây tử vong), ấu trùng có thể xâm
nhiễm vào cơ tim và mônão.
Chẩn đoán có thể dựa vào test huyết thanh học hoặc sinh thiết cơ sẽ thấy ấu trùng nang hóa.
Khi xâm nhiễm vào các cơ quan trọng, kiểm tra sự khác biệt về lượng bạch cầu sẽ thấy sự gia
tăng phần trăm bạch cầu ái toan một cách rõ rệt. Sự xâm nhiễm vào cơ còn làm gia tăng nồng độ
enzym cơ trong huyết thanh, như là creatinin phosphokinase(CPK).
Cách phòng ngừa tốt nhất đó là tiêu diệt các nang ấu trùng, hoặc nấu chín hoặc đông lạnh thịt
heo trước khi sử dụng. Đây là cách ghi nhớ hữu ích để nhớ chúng ta bị lây nhiễm Trichinella như
thế nào: Raw bacon is delicious. It is tricky not to eat it.
Albendazole, mebendazole, và thiabendazole có ít tác dụng lên ấu trùng ở trong cơ nhưng
có thể có hữu ích chống lại ký sinh ở các giai đoạnruột.
Trichuris trichiura
(Giun tóc)
Hai loại 2 giun kế tiếp, Trichuris trichiura và Enterobius vermicularis, có vòng đời rất đơn
giản: không có giai đoạn ấu trùng có lông chuyển, không xâm nhiễm qua thành ruột non, và
không ảnh hưởng lên phổi. Vì không di chuyển qua thành ruột non nên lượng bạch cầu ái toan
không gia tăng.
32.2. Trichuris trichiura có vòng đời khá chậm rãi. Sự lây nhiễm xảy ra khi nuốt phải thức ăn có
chứa trứng giun. Trứng giun đi vào trong đường tiêu hóa và di chuyển đến ruột già và phát triển ở
đó. Sau đó giun trưởng thành sản xuất ra hàng nghìn trứng giun trong một ngày trong khoảng một
năm. Vì không có tính tự lây nhiễm, khi đó trứng giun phải ấp ủ trong đất ẩm trong 3 – 6 tuần
trước khi chúng gây nhiễm bệnh. (xem trang449).
449