Vi Sinh Lâm Sàng (Tái bản lần thứ 6) - [Authors] Mark Gladwin, William Trattler, C. Scott Mahan - [Nhóm dịch] Nhóm Netter

Nhóm Netter. Study, study more, study forever!
Trong chương này chúng ta sẽ cùng bàn luận về: 1) Gen sinh ung thư; 2) Retroviridae gây
bệnh ở người, sử dụng HIV như là một mẫu hình cho cấu trúc và đặc tính di truyền của họ
retroviridae; 3) Nhiễm khuẩn HIV; và 4) Hội Chứng Suy Giảm Miễn Dịch Mắc Phải
(Acquired Immunodeficiency Syndrome – AIDS) được gây ra bởi HIV.
Ung Thư Là Cái Gì?
GEN SINH UNG THƯ
Bình thường sự sinh trưởng của các tế bào luôn được kiểm soát chặt chẽ. Tần số phân chia của
chúng chính xác theo thời gian, phụ thuộc vào từng nơi của cơ thể mà chúng trú ngụ. Khi các tế
bào được nuôi dưỡng trên đĩa có đầy đủ chất dinh dưỡng thì chúng sẽ tạo ra một lớp đơn độc và
ngừng phân chia khi chúng chạm vào nhau. Điều này được gọi là sự ức chế do tiếp xúc (contact
inhibition). Các tế bào ác tính đánh mất tính ức chế do tiếp xúc này và phát triển chồng chất ở
bên trong ống nghiệm. Chúng trở nên bất diệt (immortal), tiếp tục phân chia miễn là vẫn còn
được cung cấp chất dinh dưỡng. Bên trong cơ thể, sự phát triển không có kiểm soát như thế này
sẽ gây ra sự phá hủy có tính vật lý do bành trướng vào các vùng lân cận, đánh cắp các chất dinh
dưỡng từ các tế bào khác, sản xuất ra một lượng cao nồng độ hormon hoặc sản xuất ra các tế bào
khác một cách bất thường và có thể xâm lấn vào các vùng có các tế bào sinh trưởng khác (như là
tủyxương).
Gen Sinh Ung Thư Gây Ra Ung Thư Như Thế Nào?
Các tế bào bình thường có các protein receptor trong màng tế bào để quy định sự phát triển
của tế bào. Các yếu tố tăng trưởng (mitogen) liên kết với các receptor này để điều hòa sự tăng
trưởng. Ví dụ cho các receptor này đó là receptor insulin, receptor EGF (Epidermal Growth
Factor, hay Yếu Tố Tăng Trưởng Biểu Mô) và receptor PDGF (Platelet Derived Growth Factor,
hay Yếu Tố Tăng Trưởng Dẫn Xuất Từ Tiểu Cầu). Mitogen kích thích lên các receptor này để
gây ra quá trình phosphoryl hóa tyrosin ở bên trong tế bào. Khi đó quá trình phosphoryl hóa sẽ
đóng vai trò như là một chất truyền tin sinh trưởng nội bào (intracellular growthmessenger).
26.2. Gen sinh ung thư của Rous sarcoma virus (src), loại gen mã hóa protein xuyên màng này
cũng tham gia mã hóa cho quá trình phosphoryl hóa tyrosin, làm tăng gấp mười lần mức bình
thường!!! Gen sinh ung thư erb – B, một loại gen gây ung thư ở gà, mã hóa một loại protein
tương tự như receptor EGF. Nhiều loại gen sinh ung thư khác tham gia mã hóa cho các loại
protein có cấu trúc tương tự như receptor PDGF và receptorinsulin!
Các gen sinh ung thư khác mã hóa cho các loại protein còn tác động lên nhân tế bào để thúc
đẩy sự quá trình sinh trưởng không kiểm soát của các gen
334