Vi Sinh Lâm Sàng (Tái bản lần thứ 6) - [Authors] Mark Gladwin, William Trattler, C. Scott Mahan - [Nhóm dịch] Nhóm Netter

Nhóm Netter. Study, study more, study forever!
Tác Dụng Phụ
Bạn phải biết một điều rằng: Clindamycin có thể gây ra Viêm Đại Tràng Giả Mạc!!!!!
Khi bạn chỉ định clindamycin cho bệnh nhân hay loại kháng sinh mạnh khác để giải quyết vấn
đề, nó sẽ phá hủy hệ vi khuẩn chí (natural flora) của đường tiêu hóa. Clostridium difficile, nếu có
đề kháng với clindamycin, sẽ phát triển mạnh mẽ và giải phóng ra ngoại độc tố vào đại tràng.
Ngoại độc tố này gây chết tế bào biểu mô và làm loét đại tràng, vét loét này được bao phủ bởi lớp
màng nhầy xuất tiết (exudative membrane); do đó có tên gọi là viêm đại tràng giả mạc. Những
bệnh nhân này thường có biểu hiện tiêu chảy cấp tính. Nuôi cấy phân hoặc đo nồng độ độc tố của
Clostridium difficile tìm thấy trong phân có thể giúp củng cố thêm chẩn đoán.
Chú ý: Trong khi clindamycin được xác nhận đầu tiên như là nguyên nhân của viêm đại tràng
giả mạc, thì điều đáng lưu tâm là các loại kháng sinh khác cũng gây ra tình trạng này. Thực tế
hiện nay thì hầu hết các trường hợp được gây ra bởi những loại thuốc kháng sinh họ
penicillin bởi vì chúng được chỉ định thường xuyên hơn.
Để điều trị viêm đại tràng giả mạc, bạn phải chỉ định vancomycin hoặc metronidazole đường
uống. Vancomycin đi qua đường tiêu hóa và không bị hấp thu, nên có vẫn giữ được nồng độ cao
khi tới đại tràng. Với nồng độ cao như vậy nên kháng sinh có thể lấn át và tiêu diệt được
Clostridium difficile. Metronidazole ít gây tốn kém hơn và hiện nay là loại thuốc được ưu tiên
hơn, bởi vì khi sử dụng vancomycin đường uống có thể góp phần vào việc gia tăng họ vi khuẩn
đường ruột kháng vancomycin!
Một chủng sinh độc tố cao của Clostridium difficile đã được xác định vào năm 2005 khi ghi
nhận các trường hợp ở Canada và một số bang ở Mỹ. Chủng này sản xuất ra một lượng cao độc
tố nên làm tăng cao tỷ lệ mắc bệnh và tử vong hơn so với trong quá khứ. Một số bệnh nhân phát
bệnh mà không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào (nhập viện gần đây, các loại kháng sinh mới sử
dụng gầnđây…).
18.6. Tưởng tượng một chiếc ô tô Van (VAN trong vancomycin) và một chiếc tàu điện (METRO
trong metronidazole) đang chạy xuống đường tiêu hóa. Chúng chạy ra những cái ổ loét của viêm
đại tràng giả mạc và tiêu diệt tên “tội phạm” Clostridiumdifficile.
LINEZOLID
(“Thằn Lằn Godzilla”)
Linezolid, thằn lằn Godzilla, là một loại thuốc kháng sinh mới trong việc tiêu tiêu diệt vi
khuẩn Gram dương đề kháng thuốc. Linezolid ức chế tiểu đơn vị 50S của ribosom nên có tác
dụng chống lại vi khuẩn Gram dương bao gồm cả những loại kháng kháng sinh khác. Linezolid
thường được sử dụng chung với nhóm beta – lactam phổ rộng trong điều trị viêm phổi bệnh viện
theo kinh nghiệm và trong các nhiễm khuẩn Staphylococcus aureus đã được kiểm chứng, bao
gồm cả Staphylococcus aureus kháng methicillin (MRSA). Linezolid cũng có tác dụng chống lại
238