Vi Sinh Lâm Sàng (Tái bản lần thứ 6) - [Authors] Mark Gladwin, William Trattler, C. Scott Mahan - [Nhóm dịch] Nhóm Netter

Nhóm Netter. Study, study more, study forever!
trình quan trọng để virus trần xâm nhập vào bên trong tế bào. Những loại thuốc này chỉ có tác
dụng chống lại virus cúm A (xem Chương 30, Hình 30.1 và Hình 30.6). Mặc dù những loại
thuốc này có thể được chỉ trọng cho việc phòng ngừa bệnh cúm và cũng rút ngắn thời gian nhiễm
khuẩn hoạt động. Chúng gây ra một số tác dụng phụ lên thần kinh trung ương như là lo lắng hoặc
lú lẫn. Hầu hết các vấn đề có liên quan đến sự xuất hiện nhanh chóng của các chủng virus cúm A
đề kháng thuốc đó là do tính di truyền và lây nhiễm. Trên thực tế, phần lớn các chủng virus cúm
A đang lưu hành gần đây, bao gồm H5N1 và gần đây hơn là chủng H1N1 đều đã đề kháng với
nhóm adamantane.
Chất ức chế neuraminidase (zanamivir và oseltamivir) can thiệp vào sự giải phóng của
virus đời con cháu từ các tế bào chủ đã bị lây nhiễm và không giống như nhóm adamantane, chỉ
tác động trên virus cúm A, nhóm neuraminidase có tác dụng chống lại tất cả chủng virus cúm.
Bởi vì sự giải phóng của những virus mới đời con cháu yêu cầu phải có neuraminidase để phá vỡ
các receptor acid sialic của tế bào chủ, vì thế việc ức chế enzym này sẽ làm ngăn cản sự giải
phóng và làm cho virus chỉ có thể luẩn quẩn ở những vùng đã lây nhiễm, điều này giúp hạn chế
được mức độ nghiêm trọng của nhiễm khuẩn. Thật ra những loại thuốc này đã “bắt chước” lại cơ
chất (substrate) của receptor acid sialic với mục đích là tạo ra vị trí xúc tác hoạt tính của
neuraminidase. Zanamivir được chỉ định bằng hít bột khô còn oseltamivir được sử dụng bằng
đường uống. Nếu như những loại thuốc này được chỉ định cho người lớn hay trẻ em bị nhiễm
cúm trong vòng 36 – 48 giờ từ lúc các triệu chứng khởi phát, thì chúng sẽ làm giảm bớt tình
trạng bệnh từ 1 – 2 ngày và làm giảm tính nghiêm trọng của nhiễm khuẩn (còn ngăn cản sự xuất
hiện của viêm phổi nhiễm khuẩn thứ phát và viêm tai giữa). Khi thuốc được chỉ định càng sớm
trong giai đoạn của bệnh, thì càng có hiệu quả. Những loại thuốc này còn có hiệu quả khoảng 70
– 90% trong việc ngăn cản nhiễm khuẩn khi được sử dụng phòng ngừa sau phơi nhiễm do tiếp
xúc với những người đã bị nhiễm cúm hoặc dự phòng theo mùa. Các tác dụng phụ cũng như sự
tiến triển khả năng đề kháng của rirus với nhóm thuốc này là rất hiếm, mặc dù virus đã tiến triển
sức đề kháng với oseltamivir từng được phát hiện ở trẻ em. Một loại hoạt chất ức chế
neuraminidase, peramivir, chỉ có tác dụng trong tiêm tĩnh mạch đã được cho phép sử dụng trong
trường hợp khẩn cấp bởi FDA vào năm 2009 để sử dụng cho người bị nhiễm virus H5N1, những
người bị mẫn cảm hoặc không đáp ứng với oseltamivir hoặczanamivir.
Các Cơn Đại Dịch Kế Tiếp? Dịch Cúm – H5N1, H7N9, hay cái gì khác?
Vào năm 1997, một loại virus cúm A được cho là H5N1 đã lây nhiễm chéo qua hàng rào
chủng loài chim – người ở Châu Á, gây ra hàng trăm trường hợp tử vong ở người và được cảnh
báo là có nguy cơ gây ra cơn đại dịch. Các trường hợp gia tăng đáng báo động vào năm 2003,
làm tăng sự sợ hãi về một cơn đại dịch mới, tuy nhiên cơn đại dịch đã không xảy ra mà thay vào
đó là sự lây truyền lẻ tẻ từ năm 2003, dẫn đến có hơn 600 ca bệnh ở người được báo cáo lại trên
15 quốc gia (chủ yếu là ở Châu Á và Châu Phi) với tỷ lệ tử vong lớn hơn 50%. Sự lây nhiễm từ
người sang người vẫn được hạn chế. Đến ngày hôm nay, hầu như các trường hợp ở người chủ
yếuxảyraởnhữngcôngnhântrongnhàmáychếbiếngiacầm,tiếpxúcgầngũitronggiađình
295