Orthopedagogie - Het Hogeronderwijsregister

Onderwerp 1
Doelstellingen van de opleiding
Facet 1.1
Niveau en oriëntatie van de professioneel gerichte bachelor
Beoordelingscriteria:
De opleidingsdoelstellingen zijn er op gericht de student te brengen tot:
- het beheersen van algemene competenties als denk- en redeneervaardigheid, het verwerven en verwerken
van informatie, het vermogen tot kritische reflectie en projectmatig werken, creativiteit, het kunnen uitvoeren
van eenvoudige leidinggevende taken, het vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en
oplossingen, zowel aan specialisten als aan leken en een ingesteldheid tot levenslang leren;
- het beheersen van algemene beroepsgerichte competenties als teamgericht kunnen werken,
oplossingsgericht kunnen werken in de zin van het zelfstandig kunnen definiëren en analyseren van
complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van zinvolle
oplossingstrategieën, en het besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de
beroepspraktijk;
- het beheersen van beroepsspecifieke competenties op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar.
Het oordeel van de visitatiecommissie: voldoende
De commissie is tot haar oordeel gekomen op basis van de volgende vaststellingen en overwegingen:
De competenties die de opleiding vooropstelt als „te ontwikkelen bij studenten‟ worden structureel onderverdeeld
in:
- SAW-competenties die zowel voor de opleiding Sociaal werk als de opleiding Orthopedagogie gelden. Het
gaat om de volgende competenties: beroepsspecifieke denk- en redeneervaardigheden; zelfstandig
verwerven en verwerken van informatie; kritisch redeneren; projectmatig, procesmatig en methodisch
handelen; courante leidinggevende en coachende taken; beroepsgerichte communicatie en
interactievaardigheden; levenslang leren; teamgericht handelen en denken; oplossingsgericht werken;
persoonlijke en maatschappelijke verantwoordelijkheid; sociaal en betrokken individu.
- Ortho-competenties die gelden voor de beide afstudeerrichtingen van de opleiding. Het gaat om vijf rollen en
taken die relevant zijn over de afstudeerrichtingen heen: instaan voor zelfzorg en weerbaarheid; organiseren
en ondersteunen van processen dagelijks leven; ortho(ped)agogisch begeleiden; preventief werken en
psychosociaal begeleiden.
- Afstudeerrichtingspecifieke competenties die de verschillen beklemtonen tussen de afstudeerrichtingen
Orthopedagogie en Toegepaste Jeugdcriminologie. De opleiding expliciteerde twee inhoudelijk
genuanceerde competenties („bijdragen aan handelingsplanning‟ en „ondersteunen en ontwikkelen van
netwerken‟) en voor elke afstudeerrichting een specifieke competentie (afstudeerrichting orthopedagogie:
„kwaliteit van leven bieden‟; afstudeerrichting toegepaste jeugdcriminologie: „veranderingsgericht werken
vanuit het perspectief van dader, slachtoffer en samenleving‟). Deze afstudeerrichtingspecifieke competenties
zijn afgestemd op de verwachtingen in het beroepenveld.
De commissie kan besluiten dat de beide afstudeerrichtingen Orthopedagogie en Toegepaste jeugdcriminologie
voldoende breed geprofileerd zijn. De commissie moet wel stellen dat de competenties (nog) niet ten volle verfijnd
zijn over de modeldeeltrajecten heen.
Het zelfevaluatierapport vermeldt dat opleidingen binnen het Vlaams Overleg Opleidingen Orthopedagogie
(OOO) een competentieprofiel uitwerkten voor een opvoeder-begeleider, waarbij zes rollen bij de werkuitvoering
als uitgangspunt zijn genomen. Het OOO baseerde zich hiervoor op onder meer het Beroepsprofiel
Gespecialiseerd Opvoeder-Begeleider, het Opleidingsprofiel Gespecialiseerd Opvoeder-Begeleider en de Dublindescriptoren
zoals opgesteld met betrekking tot de professionele bachelors in het Structuurdecreet.
112 | opleidingsrapport Karel de Grote- H o g e s c h o o l