interpretatio latina - Notes du mont Royal

EXPLICATIONES AD NEM. I. 353
Hinc commode addit: oii xptvSti fialwv, now locutus mendacia. Quemadmodnm enim
Graaci dicunt axovrl^ttv atxf*ate Isthm. I, 24. sic (idlltii* xtpftadtoie Odyss. x, isi.
Udote Thncyd. IV, 43. iStttt nixgto Olymp. XI, 75. et qnsausunt alia, ponuntur absolute,
iacularilapidet, ita ut non requiratur accusativus, atque usitatior fere dativus
certe in dialecto epica. Similiter hoc loco nec xatgbv nec avta supplendum, uride
sensus non exsistit aptus, ac dissimile est genus dicendi quod illustrant interpretes
ad Sophocl. Ai. 1231. Erfurdt. Sed videbimu» etiam alias quae iniri posse videantur
huius loci explicationes, ne credar temere unam ex multis arripuisse. Friraum igitur
qui xatgbv inifiav dictnm putaret ut xatpdv iqnjxtie et quae similia sunt, is dicentem
faceret Findarum se opportune ad has laudes accessisse, quasi nunc maxime dicere oportnisset,
alibi aut alias non licuisset. Quare etiamsi xatgbv pro ttata xatgbv accipias,
nihil ef&cias. Poeta non de tempore loquitur sed de veritate rerum. Denique xatgbv
inifiav non vertam: scite accessi, quippe repugnante lingua. Forro siquis iungens
noklxav xatgbv inifiav, ut ego feci, natgbv tamen non de rebus sed de occasione
opportuna dictum contendat, exsistet hic sensus perquam ieiunus: Usus sum data
occasione ad res multaa enarrandas. Quare malint alii sio construere: xatgbv oi
ytvbu (iahor. Sarie xaigbv tanquam scopum ferire, dici potest; sed ov xfJtvStt. pro
non aberrando, dici non potest, ut mihi quidem videtur. Sin vertas: natgbv verbis
non mendacibus feriens, videris ipse an hoc placere possit. Quae quum ita sint, satis
defensa *est opinor ea quam supra proposui explicatio. Sed singulis verbis illustratis
de universo loco nonnulla addenda sunt. Laudavit poeta in prooemio Chromii victoriam
Nemeaeam; landabit in sequentibus Chromii in divitiarum usu prudentiam et
bellicam virtutem, ut infra ostendam. Quid sibi vult inter haec locus de laudibns
Siciliae? Dicas quum hoc carmen in Sioilia cantatum sit, etiam insulam laudari debuiase,
certe potuisse. • Sed vides ipse, quam leve hoc sit. Quod potest memorari,
non semper etiam debet memorari; debet memorari nonnisi id, quod cum ceteris
apte conveniat et ad unum finem conspiret. Nihil non idonea de causa ponit Pindarica
Musa. Quae quum ita sint, aliam viam ineo. Triplicem carmen exponit Chroinii
laudem; triplicem similiter Siciliae hic locus habetlaudem: praedicat enim Pindarus
insulae opes, virtutem bellicam et ludorum victorias: ut non obscurum videatnr,
eum alterum cum altero comparari voluisse. Quum enim ei interdum nonnulla
tectius dicenda esaent, ne lateret quid vellet, ubi commodum videretur curabat, ut
locus aliquis adesset, qui verum rerum nexum acutioribus osbenderet. Ac paullo difficilior
etiam huius carminis ratio est ob mythicam fabulam in fine, quae tectiores
habet Chromii laudes bellicas. Quemadmodum igitur alibi prooemio, sic nunc hoc
post prooemium posito loco complexus est quodammodo universum carminis argumentum,
ut etiam sic de vera eius ratione constaret. Ac vide mihi tractationem poetae.
Chromii laudabit prudentem divitiarum usum, Siciliae universe laudat opes, quum universa
insula sic aptius laudaretur, nec sequens de Chromii hospitalitate locui, utpote
apertam or&tionem habens, alia illustratione opus haberet. Forro pro victoriis gymnicis
appellat Olympicas, non excludens ceteraa aliorum, at regum, ut par erat, instar
omnium significans coronas. Denique id, ad quod maxime attendi volebat ob fabulam
de Hercule, bellicam dico virtutem, quam disertissime eloquitur, noliuov (ivasriga
Xalxtvrioe Xabv tnnatxpov dicens. Post haec nonnisi unum monendum restat. Etenim
universo hoc loco interposito simul illud consecutus est poeta non leve commodum,
ut quum Chromius invidia laboraret, uti videbimus infra, iam non magis Cb.romius
quam Sicilia ceteriqne cives laudari viderentur, essetque carmen quodammodo
VOL. II. P. II. 45