Den Gulden Winckel. Jaargang 13 - digitale bibliotheek voor de ...

Kunst muss gelebt werden können ... sonst ist's
Handwerk oder Schwindel!
7
Geen tweespalt tusschen leven en kunst, maar eendracht; geen wanklanken, maar
harmonie. Niet enkel kunstmatig handwerk of goochelend gezwendel, maar
diepdoorvoelde waarheid en innigheid. Deze eigenschappen treffen niet alleen in
zijn vroegere werken, maar ook in zijn latere, waarvan de voornaamste zijn Von
Alltag und Sonne (1898) en Lehr- und Wanderjahre (1899).
Eerstgenoemd werk, dat in 1910 een achtsten druk beleefde, bevat gedichten in
proza, in fijngerythmeerd en blij-vloeiend proza, zonder pathos en holheid, en van
ongewone bekoring. Een Duitsch beoordeelaar heeft het vergeleken met de
fugatische rythmen van de Préludes van Bach, een gelukkige vergelijking, want
even klaar en innig deinen de Sätze voort. Het werk van 1899 is een bundel poëzie.
Uit Von Alltag und Sonne vertaal ik als enkel specimen het stukje
Fantasie:
Pas op: ge kunt niet slapen, als ge in den nacht aan het strand zijt
geweest... het lokt en loert om u heen met zeldzaam dolend geroep en
lacht en snikt en sluipt en stort zich in uw borst en rukt de dammen neer,
achter welke de dag het heet verlangen van uw ziel verbant... En zwarte
golven razen dan door uw droom, met dof gerammel aan de
landingsbruggen... uitgedoofde sterren hangen aan den hemel, als
doodenmaskers, bleek, spokerig, en gloeiende wolken vlammen door de
lucht...
en door de zwarte baren drijft een boot, hoog-op en neder... wit als
sneeuw, met witte zeilen... en aan het roer in wit golvend gewaad een
vrouw, en ze zingt een kinderliedje in den nacht, alsof ze er den storm
mee kon gebieden...
En steeds holler staat de zee en steeds hooger raast de branding...
gij echter staat, in zinloos-verwarden angst, en roept en smeekt en schreit,
maar uw stem is klankloos...
gij worstelt u los en rent en stoot een boot te water... en plotseling... rekt
het zich omhoog... als honderd handen en wild-oplachend slaan de golven
over u te samen.
Uit het andere boek (in 1908 verscheen een vijfde druk) slechts een klein gedichtje,
maar vrijwel gemeengoed van de literatuur, en nu gezegd zooals Flaischlen het
voelt:
Daar was een gansche disch vol vrienden
en allen dronken zij u toe
en allen noemden zij u ‘Du’...
en schoone vrouwen bij kussen en kozen
kransten u 't voorhoofd met bloeiende rozen...
ten slotte
zijt ge toch alleen gebleven
en eenzaam, als gij 't altijd waart.
Na de genoemde werken (van Jost Seyfried is in 1909 een vijfde druk
verschenen), gaf Flaischlen nog in 1907 Neujahrsbuch: Spruchblätter (Altes
und Neues) in facsimile-uitgaaf naar het handschrift. Hieruit in 't oorspronkelijk dit:
Den Gulden Winckel. Jaargang 13