Den Gulden Winckel. Jaargang 13 - digitale bibliotheek voor de ...

in armoede en zwakheid bezig. Vonden ook de diepste schilders hun sujetten niet
aan den zelfkant van de samenleving?
Zoo onthoude men Uilenspiegel - van Veen - den hem toekomenden lof niet, maar
jammere ook niet te zeer. In dien tegenspoed toch vond hij den troost van het
heldhaftig slachtofferschap. Die weerstand heeft hem gestaald, hem thans gedreven
tot het schrijven van dit relaas van ... het moge gezegd: zelf doorleefde
ontgoochelingen.
Tot deze gevolgtrekking geeft geheel het verleden van dezen uitbundigen publicist
het recht. We meenen zelfs zeer duidelijk in dit boek enkele personen en voorvallen
te herkennen, waarbij blijkens vroegere onbewimpelde uitlatingen van Jos. van
Veen in tijdschriften, hij zelf onmiddellijk betrokken was, met wie zijn
recht-door-zee-heid hem in botsing bracht. Ook dit herinnert weer aan een boek als
‘Hofstad’.
Maar die rechtschapenheid roemend, begrijpen we tegelijk, dat de omstandigheden
meer dan de door van Veen beschuldigde personen aan zijn bittere teleurstelling
schuldig staan. Van afvallige bestrijder geworden, dacht hij zijn tevoren opgedane
ervaring, zijn geest en strijdlust ten dienste van een uiteraard geïdealiseerde
tegenpartij te stellen. Deze bleek op dien steun niet gesteld. Hij was haar te heftig,
te beginselvast, of... en dit zij den heer van Veen eveneens ter overweging
aanbevolen: te eenzijdig? Verstooten door zijn geestverwanten van vroeger, die hij
vrijwillig den rug had toegekeerd, in een zelfstandigheid en geestkracht die tot
eerbied dwingen, vond hij als een landlooper de deuren, waar hij als nieuw gewonnen
en dus vurig medestrijder aanklopte, haastig voor zich gesloten.
Dit lot deelt hij met andere afvalligen. En voor
Den Gulden Winckel. Jaargang 13