Den Gulden Winckel. Jaargang 13 - digitale bibliotheek voor de ...

literatuur al een blijk van. Na hem zijn er nog vele moralisten gekomen, die met hun
geschriften hetzelfde beoogden. Voortdurend is tegen onnatuur en ontaarding der
zeden gereageerd. De humor is in dat opzicht een machtig wapen gebleken. Maar
sommigen vatten het ernstiger op. Zij willen het beeld vollediger maken en typeeren
in meer nadrukkelijke lijnen, of werken een bepaald karakter onder de
omstandigheden waarin het is geplaatst geheel uit. Onze tijd kent een omvangrijk
literair werk, dat het maatschappelijke nadrukkelijk beoogd heeft: Götz Krafft.
Het is een werk van geestesverfrissching, d.w.z. het wil het geloof in de mogelijkheid
dat een mensch, hoewel in onze tijden levend, toch niet voor de verleidingen behoeft
te bezwijken, indien hij zich slechts behoeden wil, hechter maken. De kracht van
den persoonlijken wil stuurt hier een geheel leven naar het goede. Het is een mooi
stuk werk, al zijn er literair nog zoo vele zwakheden in aan te wijzen.
In ons land gaf in 1889 de onlangs overleden auteur Carel van Nievelt een roman
uit, die moest demonstreeren hoe onder invloed der Fransche onzedelijkheid, en
vooral door haar pikante literatuur, de Nederlandsche jongelingschap tot een los
leven werd verleid. Een daad, misschien geïnspireerd op wat in de buitenlandsche
letterkunde voorviel. Die roman, thans een ‘vergeten boek’, had zijn naam naar den
hoofdpersoon Herman Wolsinck. Van Nievelt meende dat de volledige
levensgeschiedenis van een jongen man, die door de gevolgen van zijn zwaar leven
zijn eigen huwelijksgeluk verwoest, wel de overtuigendste demonstratie tegen het
aan de jeugd in handen geven van bekoorlijke en daardoor gevaarlijke
‘Schundliteratur’, wezen moest.
Wij erkennen de waarde van dit doel en van
Den Gulden Winckel. Jaargang 13