Den Gulden Winckel. Jaargang 13 - digitale bibliotheek voor de ...

131
drukten - deze dingen heb ik verzwegen’, dan moeten we dat alweer betreuren,
daar wij de volle waarheid willen kennen. Gelukkig is veel van wat volgt in strijd met
deze verklaring en spreekt het vanzelf, dat het boek toch vol is van al deze ellenden,
bijna op elke bladzijde; maar juist het gemis van het verzwegene doet ons de
tweeslachtigheid dezer uitgave betreuren.
De schrijfster van ‘Die Kappie-Kommando’.
Afgaande toch op het ons hier door Mevrouw Brandt reeds gebodene, achten wij
àlles, wat zij als Hansie van Warmelo heet van de naald opteekende, vooral in den
tijd van haar vrijwillig verpleegsterschap in het concentratiekamp te Irene (Z.W. van
Pretoria), en van haar deelnemen aan het gevaarlijk werk van ‘die kappie kommando’,
waard om bewaard te blijven, afgezien zelfs van haar eigen mededeeling: ‘de
ondervindingen van de schrijfster van het dagboek, zoals ze van dag tot dag
opgetekend werden, zijn tot in de kleinste bizonderheden waar’.
Aan den anderen kant dànken wij aan het feit van de omwerking de inlassching
van andere belangrijke mededeelingen en bescheiden, statistieken omtrent de
sterfte in de concentratiekampen, ontleend aan Engelsche Blauwboeken, de
konsulaire en andere rapporten hierover, vooral ook het hoofdstukje IX: ‘Jan Celliers,
Dichter en Patriot’, waarvoor deze ‘goedgunstiglik toegestemd (heeft) tot raadpleging
van zijn oorlogsaantekeningen’ 1) , mededeelingen omtrent het verder levensbeloop
van besproken personen, de afbeeldingen in den tekst, bijv. van één der vele brieven
van den geheimen dienst der Boeren aan president Krüger in Nederland, door
bemiddeling van de dames van Warmelo op zoo vernuftige wijze verzonden.
Is door een en ander, ook door een indeeling in 40 hoofdstukken met sprekende
titels, het geheel voor den gewonen lezer allicht aantrekkelijker gemaakt, den dieper
belangstellende en den historicus zou het aangenaam geweest zijn, als tenminste
door aanhalingsteekens of ander lettertype het authentieke van het ingevoegde
onderscheiden ware.
Bij de verdere bespreking van dit, zooals we dat van de firma de Bussy gewend
zijn typographisch goed verzorgde, boek zullen we bezwaarlijk als bij een roman
den inhoud, de intrigue naar behooren weer kunnen geven en zullen we, om de
welverdiende belangstelling te prikkelen, slechts hier en daar een greep uit het
gebodene doen. Op den band komt de afbeelding voor van het, door een ‘kappie’ 2)
1) Mogen deze zelve eerlang uitgegeven worden! Mevr. Brandt weet ons mede te deelen dat
Celliers' ‘eigen boek over de oorlog... tans in de pen is’.
2) Schonken, De oorsprong der Kaapsch-Holl. Volksoverleveringen,
blz. 27 zegt van deze muts: ‘zij is van linnen, met kant bezet, meestal wit, en wordt onder de
kin vastgebonden’. ‘Het verschil nu tusschen [den Hollandschen] kaper en kappie bestaat
daarin, dat bij het laatste de afhangende slippen een beetje verkort, de luifel daarentegen,
ter beschutting tegen de zonnestralen, verlengd werd’.
Den Gulden Winckel. Jaargang 13