Den Gulden Winckel. Jaargang 13 - digitale bibliotheek voor de ...

[Idee en Leven]
170
Kantteekeningen bij de Literatuur van den Dag.
Joannes Reddingius, Regenboog en Jeugd-Verzen. - Amsterdam,
Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur.
J.G. van der Haar (W. v. Weide), Droomland - 's Gravenhage, van der
Haar en van Ketel.
Het Jaar der Dichters, Muzenalmanak voor 1914. Samengesteld door J.
Greshoff. - Amsterdam, S.L. van Looy.
Jan Terwey, Mozaïk. Met portret van den schrijver. - Blaricum, J.v.d.
Vliet.
Daan F. Boens, In Witte Gewaden - Zonder vermelding van uitgever.
Jean de Bère, Aux Rives du Lac bleu... - Association des Ecrivains
Belges. - Bruxelles-Paris 1914.
P.C. Boutens, Verzen. Met een Voorrede van L. van Deyssel. - Voor de
tweede maal uitgegeven in 1914 door P.N. van Kampen & Zn.
Amsterdam.
II
‘TOUT homme est poète’ is men geneigd de oude en bekende uitspraak bij te vallen
als men 't bundeltje van van der Haar doorbladert, - evenwel de volle nadruk dient
daarbij gelegd op het ‘tout homme’. En nietwaar, als iedereen dichter is, dan kan
de poëzie ook niet tegelijkertijd zijn gelijk Shelley haar omschreef: ‘het getuigenis
van de beste en gelukkigste oogenblikken der gelukkigste en beste geesten’,
ontsluierend ‘de verborgen schoonheid der wereld’ 1) .
Toch voelt van der Haar iets juist van dat verborgene; hij is mysticus. Maar hij
‘ontsluiert’ ons dat verborgene niet. Dat komt omdat wij hier wel met een
dichterlijk-voelend mensch, maar niet met een dichter te doen hebben. Van der
Haar is wat zijn gevoel betreft wel eenigszins aan Reddingius verwant; maar zijn
vizies vormen zich bij hem bijna nergens tot het klare Beeld, dat de gelaatstrekken
heeft van de Schoonheid. Van der Haar wil veel ‘hooger’ dan Reddingius; hij zoekt
het niet op de aarde, maar ‘op berge-top, in eed'ler sfeer dan ooit de aard kan
geven’ (blz. 1). Er is veel van ‘de Alziel’ in zijn gedichten, van ‘golflooze zee van
hemelvloed’, van ‘eeuwige lichten’ en ‘Godgeboren wijding’, van ‘eeuwige Weelden
bloeiend in 't stervende licht van der Reinheid bronnen’. Hij ziet ‘veder-teedre wolkjes’
‘drinken aan d'aetherbron’ en 's avonds ‘vervloeien door den liefdegloed van 't
brandend ster-licht’ (23). Dit alles klinkt ongetwijfeld heel ‘mooi’ en verheven; alleen...
we hebben moeite aan de echtheid te gelooven. Toch meen ik dat men den heer
van der Haar onrecht aandoet zoo men in twijfel mocht trekken of er wel echtheid
aan zijn gevoel ten grondslag ligt. Zeker is er in dat gevoel veel troebels en
verwards, nochtans, zooals ik al zeide: ik zie in den auteur van ‘Droomland’ een
dichterlijk mensch, of liever: ik zie in hem het dichterlijke in den mensch
1) Verg. Kalff, Inleiding tot de Studie der Literatuurgeschiedenis 9. -
Haarlem.
Den Gulden Winckel. Jaargang 13