Den Gulden Winckel. Jaargang 13 - digitale bibliotheek voor de ...

92
verzoent Harmen Riels zich stilaan met het leven. Met zijn schoonzuster begint hij
een nieuw bestaan. In dit gedeelte treft vooral de schoone, krachtvolle figuur van
den schoonvader, boer Theus. - Er is te veel en te weinig in dit boek, dat nochtans
verrassend nieuw is tusschen de kleurlooze gelijkheid der meeste Vlaamsche
boeken.
Te veel is wel de weidsch uitgesponnen vertelling, de grootsche opzet voor simpel
levensbedrijf. Te weinig is er evenwicht, zoodat men niet gelooven kan, noch in
Harmen Riels, noch in zijn omgeving.
De opstandige figuur vervreemdt nooit volledig van zijn geloovige jeugd; als
socialist is hij nooit een gevaarlijk vijand der maatschappij! Persijn werd het wel
gewaar; immers hij schreef: ‘puur uit oppositiezucht, met een ruk zijner
strijdvaardigheid, sleept de Clercq zijn heerlijke hymne op het terrein van de
theologie, en waren er geen vrome zielen te verontrusten hiermee, was de
terminus a quo in de Clercq's eigen ziel niet zijn christelijke opvoeding - die
zonnezang (in het 2 e deel) zou bepaald anders zijn uitgevallen’.
Het onwezenlijke, het onwaarschijnlijke, het romantische overwoekert meestal te
veel het natuurlijke, echte, onopgesmukte leven. Wat een dichter is toegelaten
schijnt bij een prozaschrijver dikwijls valsch. Voorloopig verkiezen wij den dichter
de Clercq ver boven den romanschrijver. Maar er is zooveel aanwezig in dit met
allerlei opgepropte boek, dat wij, bij een kalmer bezonkenheid van zijn rijkbloedig
talent, bij een eenvoudiger uitbeelding van het wondere leven, bij meer benaderen
van de realiteit, van de Clercq werk mogen verwachten dat ons meer bevredigen
zal.
Harmen Riels is ons te bombastisch, te breed van gebaar en te vaag als mensch.
Het boek is typisch als uiting van het Vlaamsche leven; de Clercq toont zich verwant
aan den breedsprakigen Vlaming dien wij in de beweging kennen en in wien de
romantiek nog niet verstorven is.
ANTWERPEN.
LODE BAEKELMANS.
Elooi in 't Woud, door Hugo van Walden. - (Antwerpen, Victor Resseler).
Niets is wisselvalliger dan de bijval van een boek, en niets onzekerder dan zijn
levensloop. Het eene boek verschijnt en zinkt onmiddellijk weg in de algemeene
onverschilligheid, of het wordt moedwillig en systematisch genegeerd, doodgezwegen
of, erger, - en soms zelfs vóórdat de moedige rechters het lazen - veroordeeld en
begekt. Het andere, daartegenover, wordt in de hoogte gestoken, vooruit geduwd;
er wordt ophef van gemaakt; vrienden en kennissen bewerken een deels spontane
deels gewilde publiciteit, opdat het werk maar ingang vinde en zijn weg make. Het
gebeurt echter heel dikwijls dat het zwijgen rond het ééne werk een beter teeken is
dan het rondbazuinen van de groote waarde van het andere. De stilte is voor een
schoonheidsding eene eerste wijding ...
Den Gulden Winckel. Jaargang 13