Den Gulden Winckel. Jaargang 13 - digitale bibliotheek voor de ...

Het boek, zooals het thans voor ons ligt zelf een ‘Hollandse vertaling’ van de Eng.
uitgave The Petticoat Commando etc., is dus slechts de beknopte
omwerking van het dagboek. Het betreurenswaardige hiervan uit geschiedkundig
oogpunt wordt wel eenigszins verminderd door het feit, dat schrijfster en bewerkster
éen en dezelfde persoon zijn, maar doet ons niettemin met den geachten ‘Van Dag
tot Dag’-schrijver (Alg. Hbld. 29/11 1913) de hoop uitspreken ‘dat dit dagboek trouw
bewaard zal worden, tot eens wat er nu te intiems en persoonlijks in lijkt, niet langer
zijn uitgave behoeft te weerhouden’.
Er kan niet genoeg op gewezen worden, van hoe groote beteekenis, naast de
officieele regeerings-stukken, zulke getuigenissen van ooggetuigen voor den lateren
geschiedschrijver zijn, zal deze zijn ideaal, een adaequate reproductie van het
werkelijk gebeurde, zoo dicht mogelijk kunnen benaderen. Het is ons bekend, dat
er reeds zulke bescheiden, door opzet of nalatigheid, voor Z. Afrika's geschiedenis
van waarde, te loor zijn gegaan. Moge bij hen, die er thans nog van onder hun
berusting, ja in persoonlijk eigendom hebben, het besef verlevendigd worden, dat
zij daardoor een groote verantwoordelijkheid hebben tegenover de gemeenschap;
misschien brengt dit besef hen er toe, die bescheiden (dagboekverhalen, op schrift
gestelde herinneringen, brieven e.d.), desnoods in afschrift, aan eenig officieel
lichaam af te staan.
Lezen we bijv. in het ‘Inleidingswoord’: ‘Het onrecht ons aangedaan, de misdaden
door de vijand gepleegd, het lijden in de koncentratiekampen, de bittere haat en
machteloze woede van de onder-
Den Gulden Winckel. Jaargang 13