Den Gulden Winckel. Jaargang 13 - digitale bibliotheek voor de ...

94
een zeer gewichtig werk plaats, daar hier meestal de eerste sorteering naar de
kwaliteit begint. In de groote centra heeft het lompenverzamelen en sorteeren het
karakter van een grootbedrijf, daar door den grooten aanvoer en de ver doorgevoerde
verdeeling in kwaliteiten men over flink bedrijfskapitaal en groote ruimte moet
beschikken, terwijl het tot balen pakken een tamelijk omvangrijke installatie van
pakpersen vereischt. In dergelijke zaken worden natuurlijk niet alleen lompen, maar
ook allerlei papierafval, oud touw en zakken etc. verzameld en gesorteerd in vaste
merken naar de soort en kwaliteit der vezels en naar kleur en zuiverheid.
In den tijd toen het papier nog uitsluitend uit lompen werd gemaakt had het dikwijls
zeer veel voeten in de aarde om de benoodigde hoeveelheden van die onmisbare
grondstof te verkrijgen; veelal werd door het landsbestuur bepaald binnen welke
grenzen door eene bepaalde fabriek lompen mochten worden verzameld, terwijl de
uitvoer van lompen met strenge straffen werd bedreigd.
Wanneer de lompen in de fabriek zijn aangekomen dient er bizonder op gelet te
worden of de gevraagde kwaliteit wel geleverd is, want dikwijls vindt men binnen in
de balen lompen van minder gehalte als in de buitenste lagen, terwijl zij ook
opzettelijk met water of zand worden bezwaard. In de fabriek volgt eene verdere
schifting al naar gelang van de volgende behandeling bij het koken, bleeken, malen
etc. en sorteert men naar de vezelsoort in linnen, hennep, katoen, jute etc. en naar
de kleur in gebleekt, natuurkleur, gekleurd etc. Dit geschiedt door arbeidsters in
speciaal daarvoor ingerichte lokaliteiten, die goed gelucht kunnen worden. Zij snijden
tevens de knoopen, naden, haken en oogen etc. af en bedienen zich daarbij van
een op de tafel vastgezette zeis; het blad van de tafel is van draadgaas, waar reeds
een deel van het vuil doorvalt. De lompen worden in er om heen staande manden
of bakken geworpen.
LOMPENSNIJZAAL
(Naar een cliché van de firma J.W. ZANDERS, Bergisch-Gladbach).
Het is in die lompensorteerzalen uiteraard zeer stoffig en men kan zich moeilijk
onhygiënischer arbeid denken. En toch leert de ervaring, gebaseerd op zeer
vertrouwbare statistieken, dat de levensduur dier arbeidsters niet korter is, ja eerder
iets langer, dan die van haar welke in andere bedrijven den kost verdienen, hoewel
zij percentsgewijze meer last hebben van keelziekten dan anderen. Men vindt er
ook maar weinig jónge vrouwen, daar de vrouwelijke ijdelheid er toe leidt liever iets
minder te verdienen met vouwen, tellen of inpakken van papier, dan zich in de vieze
lompensorteerzaal een hooger loon te verwerven.
De lompen worden daarna, in sommige fabrieken ook wel direct na het openen
der balen, in de zoogenaamde lompendorscher gebracht. Deze machinerie bestaat
uit eene gesloten kast, waarin eenige evenwijdige, met scherpe punten voorziene
assen draaien. De lompen worden op een transportband geschud en zoo in de
Den Gulden Winckel. Jaargang 13