Den Gulden Winckel. Jaargang 13 - digitale bibliotheek voor de ...

Elseviers Geïllustreerd Maandschrift.
Ook Robbers herdenkt het feit dat den 13en September Nicolaas Beets, onze
Hildebrand, vóór honderd jaar geboren werd. Er zijn plannen geweest dit jubileum
luisterrijk te vieren, edoch, als een afschuwelijk anachronisme is er de Europeesche
oorlog tusschen gekomen en onze gedachten zijn verre van Hildebrand en zijn
gemoedelijk-geestige schrijverij.
De eenige Nederlandsche schrijvers die ons thans nog
bezighouden - en dát in hevige mate! - zijn de levende vlaamsche:
Streuvels, Teirlinck, Vermeylen, Van de Woestijne
en nog zoovele anderen; onze adem stokt bij de gedachte, dat een stom
stuk lood één hunner, bij de verdediging van zijn vaderland, zou kunnen
treffen. Onze warmste heilwenschen voor hen en hun lotgenooten. Goede
moed, kameraden!
Leggen we echter voor een kwartier onze courant uit de hand en stellen vast 1 o dat
al het gemoraliseer in de Camera nu gelukkig verouderd is. Maar 2 o dat zal blijven
leven de sprankelende opgewektheid, de zorgvuldige liefde, het entrain, de vitaliteit
waarmee dit boek - dit echt-Hollandsche boek - geschreven is.
Leven, altijd blijven leven. Een bizonderen klank krijgen zulke woorden
in tijden als deze, van massamoord en barbaarsche verwoesting. Hoe
zal het met Nederland gaan? Ik schrijf dit op den 21en Augustus....
Nederlanders in Zuid en Noord, hoe het ook gaat, laat ons verdedigen
ons hoogste goed, ons vrije nederlandsche geestesleven. Noch de
russische knoet, noch de pruisische feldwebel hier!
De Hofstad.
In het laatste nr. klaagt de heer Z. over het vele waardelooze waarmede de recensent
door de uitgevers wordt overstelpt. Hij zegt o.a.:
De waarde der kunstkritieken moet door bezuiniging in de ter
recensie-zending stijgen, en reeds het feit dàt een boek besproken wordt
gaat dan beteekenis krijgen.
‘Er komt in Holland niet veel bijzonder oorspronkelijks uit’ is een vaak
herhaalde opmerking, waarop wij nu het antwoord weten: er komt zeker
voortdurend heerlijk oorspronkelijk werk uit, maar het wordt overstelpt
door een berg minderwaardigs, dat, óók op recensie aandringend, in de
meerderheid zijnde den hoogsten toon voert. Daarom ook komen we in
de pers zooveel ‘leelijke’ critieken tegen en zoo weinig klare getuigenissen
van schoone persoonlijkheid. Beethoven was in zijn rijper leven tot den
stelregel gekomen: ‘het leelijke niet gispen maar verzwijgen, en
voorbijzien; zoo verdwijnt het te sneller en zegeviert het goede te
stralender’. De kunstcritiek mocht deze spreuk om haar pen winden - zij
zou er minder door te doen hebben, minder venijn door uitspatten; de
kunsteritiek kreeg minder te lezen en las het overige met dieper aandacht.
Slechte boeken leze men niet dus beoordeele men niet, tenzij om daarmee
een kategorisch euvel, een minderwaardige literatuur-richting in haar
geheel af te doen.
Den Gulden Winckel. Jaargang 13