Den Gulden Winckel. Jaargang 13 - digitale bibliotheek voor de ...

scharrelen om los werk bij patroons, wien alles te duur was en dat nachten
opblijven met haastwerk, en de kermisstukken en die eindelooze
zangrepetities van de opera!... Nu ik later het theoretisch verschil heb
leeren verstaan tusschen muziek en de opera... Wagner en Nietzsche...
komen mij nog dikwijls die eerste indrukken te binnen van bespottelijkheid
en leelijkheid.... Ik heb later veel te veel achter de coulissen gekeken....
Ook in mijn krantentijd is dat zoo het geval geweest. Al die menschen
van dagjes-grootheid - dat heeft wel allemaal vorm en richting gegeven
in mijn leven... dat wil ik niet ontkennen... maar het had een
tegenovergesteld effekt - stille vereenzaming en menschenhaat, zoodat
ik mij, toen het mij wat beter ging, geheel kon afzonderen en mijn
sluimerende liefde tot de doode dingen kon botvieren.
Intusschen, dat die ‘doode’ dingen niet dood waren, maar een ziel hadden voor
Heijenbrock, daarvan spreken zijn schilderijen voldoende, die een episch-breede
verheerlijking. zijn van de schoonheid der Groot-industrie. ‘De menschelijke
bedenksels en vormingen naar bepaalde doeleinden’, aldus H., ‘werd mij poëtischer
dan de vallende blaadjes of de ruischende boomtoppen’. Er zijn aan het artikel fraaie
reproducties toegevoegd naar enkele van H.'s schilderijen. Het Boek van de Maand
is ‘Ons gouden Vondelpark’ door J. Feith, eveneens met foto's.
Onze Eeuw.
P. Raëskin eindigt zijn novelle ‘Nonneke’; Prof. K. Kuiper leidt ons voort langs den
ontwikkelingsgang der Grieksche tragedie en geeft in dit gedeelte een ontleding
van enkele van Sophocles' drama's. Omtrent het verschil tusschen Sophocles' en
Aeschylus' concepties halen wij aan:
Sophocles verbreekt geenszins den band die menschen en goden
verbindt, maar in zijne drama's staan niet meer de goden, als bij
Aeschylus, handelend als hoofdpersonen op den voorgrond. Zijne
aandacht geldt den mensch met zijnen wil - al wordt die ook verbrijzeld
in den strijd met God's almachtigen - niet door den dichter gecritiseerden
- wil. Sophocles aanvaardt evenzeer als Aeschylus de mythologische
traditie, maar slechts die gebeurtenissen hebben voor hem essentieel
belang, die met het karakter en de daden zijner helden in nauw verband
staan. Zoo komt het dat de dialoog zijner drama's, die deze daden
voorbereidt psychologischer, en zijn karakters gecompliceerder maar
voor den modernen lezer verstaanbaarder worden dan die van Aeschylus.
Dr. A.G. van Hamel geeft Iersche Indrukken, roert echter niet de huidige politieke
gebeurtenissen aan. Interessant is wat de heer D.J. van der Ven schrijft over ‘de
volkspoëzie der Spinneweken’. Spinneweken, een woord uit den tijd dat de boeren
zelf hun vlas weefden, den tijd der oerprimitieve huisindustrie rondom de roswalmig
opflakkerende open stobben-haarden der patriarchale ‘losse hoesen’. Spinneweken,
de sombere dagen tusschen Sinte Katrijn als volgens 't eeuwenheugend rijmpje ‘de
koeien aan de lijn’ moesten staan, en Vastenavond - de rustweken voor 't mansvolk.
In die dagen, als de vrouw op een avond alle huwbare dochters ‘neugde’ om 't vlas
af te spinnen, werden er door de looze deernkes (die wisten dat 't mansvolk om de
deur van de deele zou kieken) heel wat oude liedjes afgezongen, vroolijk of
sentimenteel al naar 't viel, maar meest op 't ééne thema: de minne.
Den Gulden Winckel. Jaargang 13