mensen van de ayfat - Stichting Papua Erfgoed

ken.
Er was ook een jonge man die nog niet lang geleden geïnitieerd was die vertelde
dat hij vrijwillig het huis was binnengegaan toen zijn vriend eenmaal daartoe
gedwongen was. Hij beweerde dat lang niet iedereen gedwongen moest worden.
Sommigen waren echter bang. Anderen probeerden een excuus te vinden in het
feit dat zij gedoopt waren. In die gevallen moesten de leiders van de initiatie
wel tot dwang overgaan.
Enkele vrouwen vertelden mij hoe zij destijds van hun zonen afscheid genomen
hadden. De vrouwen huilden terwijl zij alle oude bezittingen van de jongen
zoals wapens, kleding en sieraden vanuit het huis toegeworpen kregen. In het
huis hoorden zij de jongens eveneens huilen.
De leeftijd van de initiandi ligt in het algemeen tussen vijftien en twintig
jaar, maar uit sommigen verhalen blijkt dat uitzonderingen zowel naar boven
als naar beneden voorkwamen.
Over de duur van de initiatie lopen de meningen nogal uiteen. Er zijn mensen
die beweren dat twee jaar de normale termijn is, anderen daarentegen spreken
over minder dan een jaar. Jongeren merkten daarbij op dat de ouderen vroeger
nog geen besef hadden van weken, maanden en jaren. De drie initiaties die
tijdens mijn verblijf plaatsvonden in Konchayach, Ayata en Fatem varieerden
in duur van negen tot dertien maanden. In die gevallen had het bestuur echter
aangedrongen op een snelle afsluiting van de initiatie.
Zowel door het Nederlandse als het Indonesische bestuur werd geprobeerd om
een eind te maken aan de initiatiepraktijken. De voornaamste motieven daartoe
komen voort uit het feit dat in deze initiatie de kerngegevens van de
culturele traditie van generatie op generatie overgedragen worden. Gevreesd
wordt dat zolang deze praktijken blijven bestaan de weerstand tegen verandering,
ontwikkeling, opbouw, of hoe men het soms ook noemt, niet zal verdwijnen.
Hetzelfde geldt voor de traditionele machtsverhoudingen omdat de macht
van de popot zeer nauw verbonden is met zijn macht als medicijnman. Ook wordt
als motief genoemd dat de medicijnman het gebruik van de moderne medische
verzorging zou belemmeren. Van de zijde van de zending vroeg men in 1970 aan
het plaatselijk bestuur om met strafmaatregelen tegen de initiatiepraktijken
op te treden omdat deze niet te verenigen zouden zijn met het christelijk geloof
en met de intentie van het vijfjarenplan van de Indonesische regering in
Jakarta. Hoewel men in missiekringen weinig waarde toekende aan de medicijnman,
zijn werk en de initiatie en ook niet inzag hoe mensen het katholicisme
en het vertrouwen in dergelijke gebruiken in zich konden verenigen, toonde
men er niettemin begrip voor dat deze traditie bleef voortbestaan.
Van werkelijke vooruitgang, opbouw en wezenlijke verandering was immers geen
sprake en de medische verzorging was in de laatste jaren snel verslechterd.
Mensen afkomstig uit het gebied van de Ayamarumeren beweerden dat daar de
laatste initiatie plaatsgevonden had in het jaar 1956 en dat men ook nu nog
geen aanstalten maakte om het oude gebruik weer te herstellen. De r a j a
van Ayawasi vertelde dat in zijn omgeving de laatste initiatie in 1960 gehouden
werd en dat hij er ook nu nog niet voor voelde om weer te beginnen.
De belangrijkste initiatiefnemer van de initiatie in de omgeving van het dorp
Konchayach waarvan ik het slotfeest meemaakte, voerde als belangrijkste motief
aan om het gebruik weer in ere te herstellen dat er in de laatste twee
jaren veel ernstige ziektes en sterfgevallen voorgekomen waren. Hij wees erop
dat er onder de jongeren door het afschaffen van de initiatie vrijwel geen
medicijnmannen meer voorkwamen die in staat waren om mensen te genezen. Hij
kon weinig vertrouwen hebben in het werk van de zusters in het hospitaal van
Ayawasi "omdat daar evenveel mensen gestorven waren". Bovendien was de zuster
ver en de medicijnman dichtbij.
De dag waarop hij de initiatie begonnen was viel samen met het huwelijk van
een bestuursambtenaar. Pas na maanden werd bij het bestuur, zending en missie
121