mensen van de ayfat - Stichting Papua Erfgoed

More documents

Recommendations

Info

de diverse groepen oplaaiden. Aldus ontstond in 1959 Ayawasi-hoog onder leiding van Simon en Ayawasi-laag onder leiding van Martin. In de loop der jaren sloten zich nog meer gezinnen van de clans Kosecho en Kosamach aan bij Ayawasihoog onder leiding van Marcus Kosamach. De gezinnen uit de clans Jumete, Turot en Air in Ayawasi-laag staan dan onder leiding van Ofipomin Jumete. Deze vier met name genoemde leiders zijn nu de door het bestuur erkende dorpshoofden. Alle vier nemen zij ook binnen de traditionele machtsverhoudingen belangrijke posities in. De groep die tijdens mijn verblijf het derde deel van Ayawasi vormden stond onder leiding van Marcus Kosamach. Bij hen voegden zich in 1971 enkele gezinnen uit het inmiddels opgeheven dorp Man. In oktober 1969 telde Ayawasi-laag 246 inwoners en Ayawasi-hoog 187. Bij mijn vertrek in maart 1972 telde Ayawasi-over de rivier 80 inwoners. De clans in Ayawasi. De clan Tenau, in oktober 1969 met 76 leden in Ayawasi vertegenwoordigd, heeft zijn gronden ten westen en zuidwesten van het dorp. Op drie na rekenen deze mensen zich tot de subclan Tenau-amoketa. In de omgeving van het dorp Kostuas leeft de subclan Tenau-choway en in de buurt van het dorp Komurkek de subclan Tenau -serír. De meeste leden van Tenau-amoketa beweren dat hun gebied van herkomst in de omgeving van Komurkek ligt. Enkele ouderen onder hen zijn er echter stellig van overtuigd dat de hele clan 'gekomen' is van het gebied Choway 140
ten zuiden van de Ayamarumeren. Hun voorouders zouden langs de oostzijde van de meren noordwaarts getrokken zijn. De bovengenoemde drie mensen zijn leden van de subclan Tenau-choway die hun tuin hebben op het grondgebied van de clan Fanataf waartoe de moeder van het gezinshoofd behoort. Een vijftal gezinnen van de subclan Tenau-amoketa noemt zichzelf bij voorkeur Tenau-kosufunia, een toevoeging die ontleend is aan het heuvelland ten zuiden van Ayawasi waar zij hun tuinen hebben. De wens om zich te onderscheiden komt voort uit ongenoegen over het dominerende optreden van de sterke mannen van Tenau-amoketa, met name de r a j a Martin Waysafo Tenau. De 36 leden van de clan Jumete die allen in Ayawasi-laag wonen hebben hun gronden ten noorden van het dorp. Zij noemen zichzelf Jumete atí ter onderscheiding van de subclans Jumete-jum in de omgeving van het dorp Siti en Jumame en Jum-pres, belde laatsten in het gebied ten zuiden van de Ayamarumeren. De Jumete's van Ayawasi weten dat hun voorouders nog niet lang geleden vanuit de omgeving van Siti oostwaarts trokken. Merkwaardig is dat ook zij beweren dat hun meest oorspronkelijke gronden liggen in het gebied Choway ten zuiden van de meren. De clan Air, die geen subclans kent, is met 27 leden een van de kleinste groepen in Ayawasi. Zij hebben hun tuinen in het gebied Fan ten noorden van de gronden van de Jumete's. Een aantal gezinnen die naar men zegt eigenlijk tot de clan Air behoren, rekenen zich tot de nog noordelijker levende clan Baru. Als verklaring daarvoor zeggen zij bij een grote clan te willen horen en ook dat zij voorzien dat de clan Air zal uitsterven. Gevraagd naar de voordelen van het behoren tot een grote clan verklaarde elke informant direct dat het in een grote clan veel gemakkelijker is om aan ceremoniële ruilgoederen te komen. De clan Turot neemt ondanks het feit dat zij met niet minder dan 66 leden vertegenwoordigd is een aparte positie in. De leden van de voorgaande drie clans nemen de positie in van ray tapam - mensen van de grond. Zij beschouwen de Turot's als ray ro rit = mensen die van elders komen. De Turot's onderscheiden drie subclans Turot-sachmana, waartoe het merendeel van de leden in Ayawasi behoort, met hun gronden ten noordwesten van het dorp aan de overzijde van de rivier Aytat, vervolgens Turot-frasak in de omgeving van het dorp Konchayach en tenslotte Turot-faytesiar in het gebied tussen de dorpen Man en Yarat. Van deze laatste twee subclans zijn ook enkele leden in Ayawasi woonachtig. Deze drie subclans beschouwen zich als afstammelingen van Turotatá, een groep van reeds lang overleden voorouders, alhoewel niemand de verwantschap kan traceren. Veruit de meeste leden van de vier genoemde clans voorzover in Ayawasi vertegenwoordigd, wonen in Ayawasi-laag. De volgende vier clanfragmenten wonen in Ayawasi-hoog, behoudens enkele gezinnen en individuen die in Ayawasi-laag hun intrek genomen hebben. De leden van de clan Kosecho, met 41 leden in Ayawasi, beschouwen zichzelf als de meest oorspronkelijke bewoners van het gebied rondom het huidige dorp. Men onderscheidt twee subclans Kosecho-aysana met hun gronden ten zuiden van Ayawasi, en Kosecho-chayut met hun gronden ten noordoosten van het dorp. De clan Fanataf telt in Ayawasi 28 leden. Behalve deze groep is er nog een kleine uitstervende tak in het gebied ten noorden van Ayawasi en in de dorpen Kostuas en Kostuwer wonen nog enkele gezinnen. De Fanataf's zijn zich bewust van het gevaar dat hun clan dreigt uit te sterven. Hun tuinen liggen halverwege Ayawasi - Kostuas in een gebied dat zij eveneens Fan - ataf = plaats met ijzerhoutbomen, noemen. 141
Page 2 and 3:
PROMOTOR: PROF. DR. A.A. TROUWBORST
Page 4 and 5:
Aan: Charlotte en de mensen van Aya
Page 6 and 7:
Het onderwijs Twee culturen 7 Verwa
Page 10 and 11:
VERANTWOORDING Deze ethnografie is
Page 12 and 13:
I HET AYAFATGEBIED 1 De topografisc
Page 15 and 16:
Dit geldt niet alleen voor de mense
Page 17 and 18:
ontstond de behoefte aan een stabie
Page 19 and 20:
kingssamenstelling in het totale ge
Page 21 and 22:
Aanvankelijk vonden de meeste conta
Page 23 and 24:
vragen of hun aanwezigheid gewenst
Page 25 and 26:
ied uitbreidt tot de omgeving van d
Page 27 and 28:
sie gefinancierd worden, komen snel
Page 29 and 30:
II MIDDELEN VAN BESTAAN EN MATERIEL
Page 31 and 32:
door in de tuin of in huis, waar zi
Page 33 and 34:
Owe ara = de pinangboom waarvan de
Page 35 and 36:
slaapmatten en regencapes van te ma
Page 37 and 38:
plaats. Een aantal mannen bouwt aan
Page 39 and 40:
tussen de takken van een niet al te
Page 41 and 42:
melk en suiker. Deze artikelen kope
Page 43 and 44:
Ayawasi wel zoveel geld in omloop d
Page 46 and 47:
uit. Ik weet dat het meermalen gebe
Page 48 and 49:
Het gat, kayach genaamd dekt men af
Page 50 and 51:
naam metach jamon. Hij zou vele men
Page 52 and 53:
Dieren spelen in het leven van de A
Page 54 and 55:
het geweer geïnspireerd is (fig. 9
Page 56 and 57:
len konden komen omdat zij zelden o
Page 58 and 59:
58 figuur 13 faroch schenkbakje (sc
Page 60 and 61:
dorpsvorming. Meermalen per jaar bo
Page 62 and 63:
waaruit men met het kapmes of de bi
Page 64 and 65:
figuur 20 amach modern = moderne do
Page 66 and 67:
wen bamboe. Wie in het duister het
Page 68 and 69:
68 figuur 22 pref = mondharpje (sch
Page 70 and 71:
figuur 23 sieraden opgeborgen dat e
Page 72 and 73:
geruild. Het al dan niet dragen van
Page 74 and 75:
einde enkele gele veertjes die door
Page 76 and 77:
Het verzuim onder de houtbewerkers
Page 78 and 79:
III L E V E N E N S T E R V E N 1 O
Page 80 and 81:
in. Wie over weinig vitale energie
Page 82 and 83:
men erop dat kapes zal komen wannee
Page 84 and 85:
evolkingsgroepen leeft echter preci
Page 86 and 87:
Hoewel het Nederlandse bestuur krac
Page 88 and 89: telden enkele jonge mannen mij eens
Page 90 and 91: tijd geen zwaar werk doet. Er is ge
Page 92 and 93: Wanneer men een vervelend gevoel of
Page 94 and 95: Nauwkeurig spreken de medicijnmanne
Page 96 and 97: holte waaruit het bloed tevoorschij
Page 98 and 99: Om de strijd tussen goedwillende en
Page 100 and 101: Brandwonden komen vaak voor, vooral
Page 102 and 103: vallen en misverstanden. Voor de me
Page 104 and 105: lijk overschot door de vrouwen nog
Page 106 and 107: van het lichaam halen en hun gezich
Page 108 and 109: Een van de vrouwen was kinderloos e
Page 110 and 111: maakt. Twee maal hakten zij een boo
Page 112 and 113: Op basis van mijn eigen waarneminge
Page 114 and 115: sen op de wijze die men in de kusts
Page 116 and 117: wijst naar alle spreuken, middelen
Page 118 and 119: po fit = vernietigende middelen, di
Page 120 and 121: ken. Er was ook een jonge man die n
Page 122 and 123: De toegangspaden naar het initiatie
Page 124 and 125: De sieraden worden afgelegd behalve
Page 126 and 127: puntige stokken in de aarde. Toen z
Page 128 and 129: tuigd dat begrippen als netwerk en
Page 131 and 132: Turot, terwijl zij hun grondgebied
Page 133 and 134: gaven er de voorkeur aan om in de r
Page 135: len betreft het mannen voor wie een
Page 140: De clan Fatie telt in Ayawasi 33 le
Page 144 and 145: gesloten bij een clanfragment waari
Page 146 and 147: meestal terwijl hij het trapje van
Page 148 and 149: Afgezien van het primaire motief hu
Page 150 and 151: enigzins aan aan de gewoonte om de
Page 156 and 157: De keuze ligt voor de hand en de to
Page 158 and 159: vraag naar de toegevoegde -t in de
Page 160 and 161: ij de voorbereiding van een huwelij
Page 162 and 163: dingen van het verre verleden, ook
Page 164 and 165: wisselen van het hart. De ruilgoede
Page 166 and 167: and gedragen, zowel door mannen als
Page 168 and 169: De goederen mogen ook weer niet té
Page 170 and 171: voldoende getoond hebben. Een jonge
Page 172 and 173: jongen en het meisje op dat ana mak
Page 174 and 175: e transacties dusdanig te beïnvloe
Page 176 and 177: leiders van de bruidgevers doen het
Page 178 and 179: l a k i = de zijde van de man. Na a
Page 180 and 181: tie. Zij wachten af en berekenen hu
Page 182 and 183: lijk en vanwege het feit dat de man
Page 184 and 185: Blijkt een huwelijk na verloop van
Page 186 and 187: den te stellen. Daarnaast hebben zi
Page 188 and 189:
tingen lieten zij ongemoeid. Tijden
Page 190 and 191:
8 Stagnatie in de ruil. Hoewel iede
Page 192 and 193:
nietigende werking wordt toegeschre
Page 194 and 195:
Dergelijke feesten worden, naar men
Page 196 and 197:
10 Transacties, macht en sociale or
Page 198 and 199:
Met een mengsel van vrees en bewond
Page 200 and 201:
ten voorkomen dat de overledenen in
Page 202 and 203:
po tekíf = deskundige op het gebie
Page 204 and 205:
heeft immers niet alleen met zijn e
Page 206 and 207:
worden grote paniek veroorzaken. Oo
Page 208 and 209:
van de bevolking getwijfeld mag wor
Page 213 and 214:
BIJLAGE III Besluitenlijst van de v
Page 215 and 216:
14 Barang siapa menarik kembali kep
Page 217 and 218:
SUMMARY This ethnographic study is
Page 219 and 220:
ICHTISAR Studi etnografi ini berdas
Page 221 and 222:
GERAADPLEEGDE LITERATUUR Adatrechtb
Page 223 and 224:
Goffman, Erving 1955 On Face Work:
Page 225 and 226:
Murdock, G.P. 1949 Social Structure
Page 227 and 228:
Zegwaard, G.A. 1959 Headhunting Pra
show all

mensen van de ayfat - Stichting Papua Erfgoed

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?