mensen van de ayfat - Stichting Papua Erfgoed

gespreid. Tegenover elkaar hurkend stallen beide partijen in twee lange rijen
hun collectie uit. Elke collectie bestaat uit delen die gevormd worden door
een of enkele doeken of andere ruilgoederen, soms met geld of wat gebruiksgoederen
er bovenop. Bij het huwelijk van de dochter van een popot = sleutelfiguur,
telde ik 34 delen aan haar zijde en 42 delen aan de zijde van haar
toekomstige echtgenoot. Bij huwelijken van minder belangrijke mensen lag het
aantal delen tussen 15 en 25. Daarbij dient opgemerkt te worden dat meestal
reeds enkele tientallen doeken bij voorgaande, kleine transacties zijn overgedragen.
Bij het tonen van de doeken zijn zelden alle onderhandelaars en betrokkenen
aanwezig. Sommigen laten zich vervangen of laten hun belangen door verwanten
behartigen.
Ten overstaan van de andere partij en temidden van een kring van toeschouwers
wordt elke doek uit de portefeuille genomen, uitgevouwen en getoond. De mannen
die de onderhandeling voeren, spreken zachtjes en zij beoordelen de categorie,
de grootte, de staat en de uiteindelijke waarde die men er van beide
zijde aan wil toekennen. De delen van de beide collecties worden niet paarsgewijze
met elkaar vergeleken op waarde. Uiteindelijk wordt de combinatie van
delen, de collectie in haar totaliteit beoordeeld. Terwijl de mannen onderhandelen
om de collectie van de tegenpartij nog wat in hun voordeel te ver
groten, volgen de vrouwen van enige afstand de gesprekken en handelingen.
Zo nu en dan ontstaat er een felle woordenwisseling tussen een man en zijn
vrouw of vrouwelijke verwant. Soms geeft de vrouw vanuit haar draagtas een
andere doek aan de man en zij neemt er een uit de collectie terug. Het is
geen zeldzaamheid dat een oudere vrouw, soms ook popot genoemd, aan de onderhandelingen
deelneemt. In de meeste gevallen bleek dat een weduwe te zijn die
nog geen volwassen kinderen had. Voor deze, soms dagenlange, onderhandelingen
gebruikt men de uitdrukking ray mo po menan anya = de mensen handelen met doeken
tot beiden voldaan zijn. In dit geval slaat dat op belde partijen. Deze
uitdrukking gebruikt men ook wanneer twee mensen met elkaar over de overdracht
van doeken praten.
Tegen het eind van deze bijeenkomst weten bruidgevers en bruidnemers precies
hoe zij de collecties nog moeten aanvullen of wijzigen. Tot slot tracht men
het nog eens te worden over het aantal en de grootte van de varkens die deel
zullen uitmaken van de transactie. Na enige dagen van moeizaam overleg en
taaie onderhandeling nemen belde partijen hun eigen collectie weer mee.
Na enkele weken, op een tijdstip dat na meermalen uitstel voor belde partijen
schikt, komen de bruidgevers en bruidnemers voor de officiële huwelijksbevestiging
bijeen. Deze keer treft men elkaar in de tuin van de bruidgevers,
tenzij om een of andere reden de voorkeur gegeven wordt aan een grensplaats
tussen de grondgebieden. Nooit vindt deze ceremonie plaats in het dorp omdat
men er weinig voor voelt om te veel mensen bij het feestelijk eten en drinken
te hebben.
In de tuin wordt op een vlakke plek een vloer van takken en bladeren gelegd
waarop beide partijen hun collectie wederom uitstallen.
Bij aankomst van de bruidnemers wordt zoals gebruikelijk bij elke ontmoeting
voedsel uitgewisseld. De beide huwelljkscandidaten moeten zich op de achtergrond
houden. Aan de gezamelijke maaltijd mogen zij niet deelnemen. Als het
weer en het tijdstip dat nog toelaten worden de doeken weer uitgevouwen en
bekeken. Zijn beide partijen tevreden, dan wordt alles weer in de draagtassen
opgeborgen.
De volgende morgen worden de ruilgoederen weer uitgestald en de varkens in de
nabijheid aan een boomstronk gebonden. Dan knielen de bruid en bruidegom elk
op hun slaapmat tegenover elkaar achter de collecties. De leiders van de
bruidnemers noemen dan een voor een de doeken en de contribuanten aan de collectie
die fato = van de bruidnemers aan de bruidgevers, genoemd wordt. De
177