mensen van de ayfat - Stichting Papua Erfgoed

emachtigen. Bij hoog water en sterke stroom mag hij blij zijn als hij in enkele
uren een of twee flinke vissen kan schieten.
Krabben = chapas, karèt, parìr, kaure of sachsach en akoch = waterschildpadden
probeert men al duikend te grijpen met de handen. Een enkele maal hoorde
ik dat ook vrouwen op deze wijze tewerk gingen.
De zesde methode om voedsel uit het water te halen bestaat erin dat men, na
daartoe toestemming verkregen te hebben, een stukrivier zo goed mogelijk afsluit
zodat wel het water maar niet de vissen de barrière kunnen passeren.
Kort nadat men een flinke hoeveelheid van het wortelgif fo in het water gebracht
heeft, komen de versufte of dode vissen voor de barrière boven drijven.
Deze methode wordt niet vaak toegepast omdat er een aantal bezwaren aan kleven.
Allereerst beschikt men plotseling over een grote hoeveelheid vis die
niet direct geconsumeerd kan worden. Vaak moet men naderhand veel bedorven vis
weggooien. Daarbij komt nog dat de mensen die van de aldus gevangen vis eten
dikwijls maag- en darmklachten krijgen. En vervolgens krijgt men later dikwijls
conflicten met groepen die benedenstrooms wonen en die een magere opbrengst
van hun visvangst wijten aan de massale vissterfte door deze methode
veroorzaakt.
Vis en krabben en schildpadden worden meestal aan dunnen spiezen boven het
vuur geroosterd. Wanneer de vangst groot is wordt een gedeelte in boombast
of bladeren gewikkeld en in de hete as gesmoord. Soms kookt men vis tezamen
met sago. Alleen de grootste vissen worden opengesneden om de ingewanden te
verwijderen.
Vissen met een haakje of nylonsnoertje is een geliefd kinderspel. De gevangen
visjes worden ter plaatse in een klein vuurtje geroosterd en opgegeten.
Aanvullend voedsel.
De eerste missionarissen die in het centrale heuvelland van de Vogelkop werkzaam
waren, zorgden voor de meest noodzakelijke aanvulling van hun levensmiddelen
door van tijd tot tijd met een aantal dragers naar Sorong of Teminabuan
te lopen. Op deze dagenlange tochten kon elke drager ongeveer 30 kilo b a -
rang = goederen met zich mee dragen. De omvang van de hoeveelheid goederen
die aldus naar het binnenland gedragen werd bleef uiteraard zeer gering.
Naarmate er meer scholen en dorpen gesticht werden en er meer onderwijzers
in het binnenland werkzaam waren, voelde de missie de noodzaak om te zorgen
dat deze mensen in de gelegenheid moesten zijn om hun salaris in goederen om
te zetten zonder dat dit telkens wekenlange absentie en verblijf in de kustgebieden
hoefde te betekenen. Vanaf de opening van het vliegveld te Ayawasi
in 1959 werd het mogelijk om grotere hoeveelheden goederen aan te voeren vanuit
Manokwari, Sorong en Teminabuan. Het zou overigens nog acht jaar duren
voor er van een geregelde aanvoer sprake kon zijn.
Tijdens mijn verblijf werd vrijwel maandelijks voedsel, medicamenten, allerhande
gebruiksartikelen, leermiddelen en bouwmateriaal aangevoerd ten behoeve
van de paters en zusters, de tientallen onderwijzers en de mensen die in loondienst
van de missie waren. De voedingsmiddelen die met regelmaat aangevoerd
worden zijn: rijst, zout, suiker, gezouten vis, vis in blik, zoete melk, tabak,
koffie, thee, boter, braadolie en corned beaf. Hoewel deze goederen allereerst
voor het onderwijzend personeel bedoeld waren, kon de missie vanwege de noodzakelijke
goodwill en de moeilijke politieke en economische omstandigheden
weinig anders doen dan de missiewinkel ook in beperkte mate open te stellen
voor loonarbeiders, dorpsbewoners en mensen uit de nabije omgeving. Dagelijks
kan iedereen gedurende ongeveer een uur bij de winkel terecht om voedesel of
andere goederen te kopen of te ruilen tegen tuinproducten die de paters en
zusters voor eigen maaltijden of voor de jongens van het kleine internaat dat
de missie enige tijd in stand hield, nodig hadden. Toen de missie dit internaat
sloot, betekende dat voor de mensen die alleen via ruil aan winkelartike-
55