mensen van de ayfat - Stichting Papua Erfgoed

Gedurende de eerste twee jaren van mijn verblijf hield de missie in Ayawasi
een zeer eenvoudig internaat in stand voor kinderen uit omliggende dorpen die
ter plaatse geen zesjarig onderwijs konden volgen. Alhoewel de jongens, er was
slechts één meisje op het internaat, zelf onder leiding van enkele jonge mannen
die daartoe bij de missie in dienst waren enkele voedseltuinen bezaten,
moest toch dagelijks met de inwoners van Ayawasi groente en dergelijke geruild
worden. Toen de missie om financiële redenen het internaat moest opheffen, betekende
dat voor de mensen van Ayawasi een mogelijkheid minder om aan geld of
toko-artikelen te komen.
Twee culturen.
Het ontzag en de goodwill die de missionarissen bij de bevolking genieten, is
ook nauw verbonden met de moderne communicatiemiddelen. Direct of indirect
kan ieder profiteren van het dagelijkse radiocontact met de missieposten elders
in Irian. Via de maandelijkse vliegverbinding met de kustplaatsen kan
ieder berichten zenden aan verwanten en relaties elders in het land. Wie geld
heeft kan reizen of pakketjes versturen.
De kerkdiensten (kaart 5,6) spelen een betrekkelijk geringe rol in het dagelijkse
leven. Afgezien van de schoolmis die elke dag plaatsvindt, wordt het
gebouw alleen op zondagmorgen en op grote christelijke feestdagen voor nogal
cultuurvreemde liturgische vieringen bezocht door de schoolkinderen, het missiepersoneel
en de jongere generatie van dorpsbewoners. Soms wordt het kerkgebouw
gebruikt voor dorpsvergaderingen.
Gedurende zeven dagen van de week wappert de schone was van het hospitaal boven
de kerkbankjes.
Voor de jonge mensen van Ayawasi biedt de missie de gelegenheid om loonarbeid
te verrichten. Voor bouwactiviteiten, tuinwerk, grondwerk en hulp in het ziekenhuis
en de huishouding hebben de zusters en paters de meeste tijd enkele
tientallen mensen in loondienst. De meesten van hen zijn afkomstig uit Ayawasi,
maar ook jongeren uit omliggende dorpen kunnen van deze gelegenheid profiteren.
Deze laatsten nemen gewoonlijk hun intrek in het huis van hun vrienden
of verwanten.
De relatie tussen missionarissen en zusters enerzijds en de bewoners van Ayawasi
en omgeving anderzijds wordt gekenmerkt door een zekere wederzijdse afhankelijkheid.
Omdat een herder niet zonder kudde kan dient de missionaris
zijn goodwill bij de bevolking in stand te houden door serviceverlening, diplomatie
en beheersing. Eenmaal binnen het bereik van de missiepost vertoont
de bevolking een vleiende loyaliteit en aanhankelijkheid ten aanzien van de
paters en zusters zonder geheel te verhullen dat het hen voornamelijk om de
moderne zegeningen van de westerse cultuur gaat. Dikwijls hoorde ik in het
dorp mensen trots vertellen hoe ze weer een of andere gunst verkregen hadden.
Hun houding ten opzichte van de vrijgevigheid van de missionarissen was dubbelzinnig.
Omdat zij binnen het kader van de ceremoniële ruil gewend zijn om
lang te moeten zeuren en hard te moeten eisen om iets te krijgen, vinden zij
dat de paters en zusters soms "te zacht" zijn en te snel geven. Anderzijds
toonden zij meermalen hun ongenoegen over het feit dat de ray mpoch = die
blanken niet op verzoek al hun goederen uit toko, magazijn en ziekenhuis distribueerden
zoals echte ray popot = mensen die over veel beschikken, behoren
te doen.
Een ander interessant aspect van het cultuurcontact ligt in de verschillende
omgang met tijd. Onophoudelijk pogen zusters en paters om de bevolking te
doen gewennen aan vaste tijden voor polikliniek, toko en onderwijszaken. Keer
op keer benadrukken zij dat er bepaalde openingsuren zijn en dat daarbuiten
niemand geholpen kan worden. En dagelijks wenden mensen zich bewogen door een
direct ervaren belang buiten die vastgestelde uren tot de missionarissen om
hulp. Alleen de onderwijzers, die trots zijn op hun horloge, passen zich
151