mensen van de ayfat - Stichting Papua Erfgoed

vragen of hun aanwezigheid gewenst is. Men beziet de bevolking van het binnenland
als mensen die bestuurd, bekeerd en ontwikkeld moeten worden. Slechts bij
weinigen leeft interesse en respect voor de mensen zoals ze zijn.
De bevolking zelf blijft, oog in oog met de machtige indringers, weinig anders
over dan zich zo goed en zo kwaad mogelijk te schikken naar de nieuwe omstandigheden.
De steeds verder in het binnenland doordringende invloed van bestuur, zending
en missie brengt enkele processen op gang die voor de cultuur van de bevolking
van het centrale heuvelland tot belangrijke veranderingen gaan leiden
a De betrekkingen tussen de verschillende bevolkingsgroepen, die voorheen
sterk bepaald werden door vijandigheden, wraakacties, sneltochten en de
angst en het wantrouwen die daarmee verbonden waren, worden vreedzamer en
opener.
Ongetwijfeld wordt dit pacificatieproces in belangrijke mate bepaald door
de aanwezigheid van militairen en politie-eenheden en bestuursambtenaren
die over sanctiemacht beschikten. Maar daarnaast mag de invloed van de mentaliteitsverandering
die zending en missie teweegbrachten niet onderschat
worden.
b Gaandeweg komt de hele bevolking zover dat zij in dorpen bijeen gaat wonen,
hetgeen voor hen een meer permanente vestiging en een belangrijke uitbreiding
van hun dagelijkse contacten betekent.
Hoewel de oproep of wellicht beter gezegd de opdracht tot dorpsvorming van
het bestuur uitgaat, speelt de vestiging van scholen, vooral binnen het kader
van de zending en missie, een doorslaggevende rol in de besluitvorming
van de bevolking en hun traditionele leiders.
c In contact met de vreemdelingen, door de toenemende handel en ook doordat
de onderwijzers in het binnenland over een salaris beschikken, begint de
bevolking steeds meer vertrouwd te raken met geld en met een meer abstracte
wijze van tellen en rekenen. Ook in de ceremoniële ruil gaat papiergeld
een rol spelen, zij het vooralsnog in een additionele zin.
d Was de tijd voorheen verdeeld in periodes tussen belangrijke gebeurtenissen
in het sociale leven, de maancyclus en de wisseling van dag en nacht
en uiteraard de groeifasen in de levenscyclus, in contact met de vreemdelingen
maken de bewoners van het centrale heuvelland kennis met een meer
mathematische tijdsverdeling. De klok gaat een rol spelen, met name in het
onderwijs en bij de eredienst van zending en missie. De dagen van de week
krijgen een naam en de zondag krijgt een aparte betekenis. De christelijke
feestdagen en de schoolvakanties gaan een steeds grotere rol spelen in de
tijdsbepaling.
e Men raakt meer en meer vertrouwd met het Maleis als lingua franca. Na de
komst van het Indonesische bestuur is de Bahasa Indonesia voor leder de
tweede taal geworden. Het is mede hierdoor dat contacten, opleidingen en
arbeid buiten het eigen gebied mogelijk zijn geworden.
Tot 1924 hebben zich geen vreemde bestuursambtenaren in het zuidelijk gedeelte
van de Vogelkop gevestigd. Het contact blijft beperkt tot enkele militaire
patrouilles en korte bezoeken van controleurs. Rond 1910 worden aan de zuidkust
de eerste dorpen gevormd. De orang kaya worden tot dorpshoofd
benoemd met de titel van 'majoor' of 'radja commissie'.
Na een periode van verslapping van het contact wordt in 1924 te Teminabuan
een bestuursassistent geplaatst. De tournee's worden hervat, zij het nog zeer
onregelmatig.
Rond het jaar 1930 wordt een begin gemaakt met de registratie van de bevolking.
Vier jaar later wordt er een opdracht tot de vorming van dorpen uitgevaardigd.
Het jaar daarop vormt het bestuur in het zuidelijke deel van het
centrale heuvelland een district met als administratief centrum het dorp
22