mensen van de ayfat - Stichting Papua Erfgoed

More documents

Recommendations

Info

meestal terwijl hij het trapje van zijn huis afdaalt. Staande spreekt hij de aanwezigen toe. Langzamerhand voegen zich meer mannen, en soms ook op wat afstand enkele vrouwen, bij het hurkende gezelschap. Behalve wanneer zij voor enige dagen buiten het dorp verblijven, zijn de drie overige dorpshoofden van Ayawasi altijd bij de vergadering aanwezig. Zij zitten net als alle anderen gehurkt. Soms, wanneer zij zich opwinden, staan zij op en spreken de aanwezige toe. De onderwijzers volgen soms op wat afstand de vergadering. De paters en zusters zijn nooit aanwezig. Om ongeveer half acht verlaten meestal de werkers van de missie de vergadering. Het gesprek gaat niettemin gewoon door. De besproken onderwerpen hebben vrijwel altijd betrekking op de dorpssamenleving in haar geheel. Regelingen, activiteiten, conflicten en feesten die slechts enkele clanfragmenten aangaan worden op andere tijdstippen elders en onder leiding van het betrokken dorpshoofd besproken. Die besprekingen dragen een nog informeler karakter dan de dorpsvergadering. Indien de r a j a namens het bestuur mededelingen doet, bijvoorbeeld betreffende census, verkiezingen, dorpsreorganisatie, bijeenkomsten van alle dorpshoofden, maatregelen inzake ceremoniële ruil, verbod van initiatie, trekt hij bij voorkeur een uniformshirt aan. In andere gevallen draagt hij slechts een broek. Brieven van het bestuur laat hij door een van de oudere schoolkinderen voorlezen, soms door een onderwijzer. Na het voorlezen praat hij door tot iemand hem in de rede valt. Vanaf dat moment ontstaat meestal een diskussie, plenair maar ook dikwijls in kleine groepjes. Soms verheft iemand zijn stem, kennelijk met de bedoeling om ieder aan te spreken. De r a j a neemt in deze fase van de diskussie een afwachtende houding aan. Na verloop van tijd zeggen de dorpshoofden en invloedrijke mannen hun mening en het is uiteindelijk de r a j a die, alles gehoord hebbende, een besluit of afspraak formuleert. Bij onderwerpen die direct het dorpsleven betreffen zoals de schade door loslopende varkens veroorzaakt, onaanvaardbare sexuele relaties waarbij onderwijzers betrokken zijn, de levering van bouwmateriaal voor de nieuwe school, de voorbereiding van feesten, het schoonhouden van het dorp, is de diskussie veel levendiger dan wanneer het om bestuurlijke maatregelen gaat. Daarop reageerde menigeen nogal sceptisch in de zin van: het bestuur kan alleen maar brieven schrijven, voor de rest zien we er niets van. Mensen uit andere dorpen beweerden dat er in Ayawasi veel meer vergaderd wordt dan elders. De meesten van hen weten dat aan de ambities van de r a j a van Ayawasi. Opmerkelijk is hoe gemakkelijk de inwoners van Ayawasi telkens weer naar de vergaderingen gaan, en ook hoe gemakkelijk zij allerlei afspraken weer direct naast zich neerleggen. Het is alsof zij de behoefte aan vergaderen van de r a j a doorzien en het spel meespelen. In ceremoniële ruilzaken is de r a j a zonder twijfel een van de machtigste mannen van het dorp en uit overwegingen van eigenbelang is men hem terwille. Omdat het de r a j a meer om het 'vertoon' dan om de inhoud van de afspraken gaat, kwetst niemand hem door de afspraken weer snel te vergeten. Tegen de achtergrond van het hoofdstuk over ceremoniële ruil en traditionele machtsverhoudingen zal deze tweeslachtige houding begrijpelijker worden. 6 De missiepost. Midden in het dorp Ayawasi bevindt zich de missiepost (kaart 5). In velerlei opzichten fungeren de gebouwen van de missie als trefpunten, niet alleen voor de bewoners van Ayawasi maar ook voor de mensen uit de wijde omgeving. Van de vroege morgen tot in de late avond hangen er tientallen mensen rond, wachtend tot zij met het een of ander geholpen worden, hopend dat zij iets zullen krijgen of gewoon maar kijkend en kletsend. Er zijn geen grenzen of afzettingen en de enige privacy die de paters en zusters verlangen is in hun eigen woon- 148
en slaapvertrekjes. Niet leder van hen is altijd tegen de voortdurende aanwezigheid van de observerende, wachtende en vragende mensen opgewassen en bij tijd en wijlen leidt dit wel eens tot spanningen en harde woorden. De aanwezigen trekken zich dan even terug, maar binnen een uur is de situatie weer als voordien. Het hospitaal. Dagelijks komen enkele tientallen mensen voor behandeling of medicijnen naar het hospitaaltje (kaart 5,2) al dan niet vergezeld van meelevende toeschouwers. Twee, later drie, Nederlandse zusters met assistentie van enkele meisjes die enige jaren basisonderwijs doorlopen hebben, trachten met relatief gebrekkige middelen zoveel mogelijk hulp te verlenen. Indien nodig en mogelijk worden mensen opgenomen. Het hospitaal telt een tiental bedden en tijdens mijn verblijf ging er geen dag voorbij dat er niet een aantal bedden bezet was. Soms moest men zich zelfs behelpen met enkele veldbedden. De meeste vrouwen van Ayawasi en ook in steeds grotere mate vrouwen uit de directe omgeving gaan voor de bevalling naar het hospitaal. Wanneer te verwachten valt dat ouders of familieleden een zuigeling zullen laten sterven, bijvoorbeeld in geval van een tweeling, en wanneer een ernstig verwaarloosd kind naar het hospitaal gebracht wordt besluiten de zusters wel eens om het kind voor enige tijd op te nemen. Soms wordt het kind na verloop van maanden of zelfs jaren door de ouders teruggenomen, meestal echter moeten de paters en zusters uitzien naar pleegouders. tabel 8: activiteiten in hospitaal en kliniek te Ayawasi (10). Dat het aantal opgenomen vrouwen bijna tweemaal zo hoog is als het aantal opgenomen mannen kan veroorzaakt worden door het feit dat de zusters het soms eerder wenselijk vinden om een vrouw op te nemen omdat zij vanwege de zorg voor kinderen en voedsel vrijwel geen kans krijgt om ziek in haar woning te liggen. De cijfers tonen een verhoging van activiteiten in 1969 en 1970. Deze verhoging moet ongetwijfeld in verband gebracht worden met de elkaar opvolgende epidemieën van mazelen en influenza. In 1970 werd begonnen met de bouw van een nieuw paviljoen dat gedeeltelijk de problemen van de krappe en gebrekkige behuizing van het hospitaal moet oplossen en gedeeltelijk bedoeld is om activiteiten te ontplooien op het terrein van preventieve gezondheidszorg en huishoudelijke voorlichting. 149
Page 2 and 3:
PROMOTOR: PROF. DR. A.A. TROUWBORST
Page 4 and 5:
Aan: Charlotte en de mensen van Aya
Page 6 and 7:
Het onderwijs Twee culturen 7 Verwa
Page 10 and 11:
VERANTWOORDING Deze ethnografie is
Page 12 and 13:
I HET AYAFATGEBIED 1 De topografisc
Page 15 and 16:
Dit geldt niet alleen voor de mense
Page 17 and 18:
ontstond de behoefte aan een stabie
Page 19 and 20:
kingssamenstelling in het totale ge
Page 21 and 22:
Aanvankelijk vonden de meeste conta
Page 23 and 24:
vragen of hun aanwezigheid gewenst
Page 25 and 26:
ied uitbreidt tot de omgeving van d
Page 27 and 28:
sie gefinancierd worden, komen snel
Page 29 and 30:
II MIDDELEN VAN BESTAAN EN MATERIEL
Page 31 and 32:
door in de tuin of in huis, waar zi
Page 33 and 34:
Owe ara = de pinangboom waarvan de
Page 35 and 36:
slaapmatten en regencapes van te ma
Page 37 and 38:
plaats. Een aantal mannen bouwt aan
Page 39 and 40:
tussen de takken van een niet al te
Page 41 and 42:
melk en suiker. Deze artikelen kope
Page 43 and 44:
Ayawasi wel zoveel geld in omloop d
Page 46 and 47:
uit. Ik weet dat het meermalen gebe
Page 48 and 49:
Het gat, kayach genaamd dekt men af
Page 50 and 51:
naam metach jamon. Hij zou vele men
Page 52 and 53:
Dieren spelen in het leven van de A
Page 54 and 55:
het geweer geïnspireerd is (fig. 9
Page 56 and 57:
len konden komen omdat zij zelden o
Page 58 and 59:
58 figuur 13 faroch schenkbakje (sc
Page 60 and 61:
dorpsvorming. Meermalen per jaar bo
Page 62 and 63:
waaruit men met het kapmes of de bi
Page 64 and 65:
figuur 20 amach modern = moderne do
Page 66 and 67:
wen bamboe. Wie in het duister het
Page 68 and 69:
68 figuur 22 pref = mondharpje (sch
Page 70 and 71:
figuur 23 sieraden opgeborgen dat e
Page 72 and 73:
geruild. Het al dan niet dragen van
Page 74 and 75:
einde enkele gele veertjes die door
Page 76 and 77:
Het verzuim onder de houtbewerkers
Page 78 and 79:
III L E V E N E N S T E R V E N 1 O
Page 80 and 81:
in. Wie over weinig vitale energie
Page 82 and 83:
men erop dat kapes zal komen wannee
Page 84 and 85:
evolkingsgroepen leeft echter preci
Page 86 and 87:
Hoewel het Nederlandse bestuur krac
Page 88 and 89:
telden enkele jonge mannen mij eens
Page 90 and 91:
tijd geen zwaar werk doet. Er is ge
Page 92 and 93:
Wanneer men een vervelend gevoel of
Page 94 and 95:
Nauwkeurig spreken de medicijnmanne
Page 96 and 97: holte waaruit het bloed tevoorschij
Page 98 and 99: Om de strijd tussen goedwillende en
Page 100 and 101: Brandwonden komen vaak voor, vooral
Page 102 and 103: vallen en misverstanden. Voor de me
Page 104 and 105: lijk overschot door de vrouwen nog
Page 106 and 107: van het lichaam halen en hun gezich
Page 108 and 109: Een van de vrouwen was kinderloos e
Page 110 and 111: maakt. Twee maal hakten zij een boo
Page 112 and 113: Op basis van mijn eigen waarneminge
Page 114 and 115: sen op de wijze die men in de kusts
Page 116 and 117: wijst naar alle spreuken, middelen
Page 118 and 119: po fit = vernietigende middelen, di
Page 120 and 121: ken. Er was ook een jonge man die n
Page 122 and 123: De toegangspaden naar het initiatie
Page 124 and 125: De sieraden worden afgelegd behalve
Page 126 and 127: puntige stokken in de aarde. Toen z
Page 128 and 129: tuigd dat begrippen als netwerk en
Page 131 and 132: Turot, terwijl zij hun grondgebied
Page 133 and 134: gaven er de voorkeur aan om in de r
Page 135: len betreft het mannen voor wie een
Page 138 and 139: de diverse groepen oplaaiden. Aldus
Page 140: De clan Fatie telt in Ayawasi 33 le
Page 144 and 145: gesloten bij een clanfragment waari
Page 148 and 149: Afgezien van het primaire motief hu
Page 150 and 151: enigzins aan aan de gewoonte om de
Page 156 and 157: De keuze ligt voor de hand en de to
Page 158 and 159: vraag naar de toegevoegde -t in de
Page 160 and 161: ij de voorbereiding van een huwelij
Page 162 and 163: dingen van het verre verleden, ook
Page 164 and 165: wisselen van het hart. De ruilgoede
Page 166 and 167: and gedragen, zowel door mannen als
Page 168 and 169: De goederen mogen ook weer niet té
Page 170 and 171: voldoende getoond hebben. Een jonge
Page 172 and 173: jongen en het meisje op dat ana mak
Page 174 and 175: e transacties dusdanig te beïnvloe
Page 176 and 177: leiders van de bruidgevers doen het
Page 178 and 179: l a k i = de zijde van de man. Na a
Page 180 and 181: tie. Zij wachten af en berekenen hu
Page 182 and 183: lijk en vanwege het feit dat de man
Page 184 and 185: Blijkt een huwelijk na verloop van
Page 186 and 187: den te stellen. Daarnaast hebben zi
Page 188 and 189: tingen lieten zij ongemoeid. Tijden
Page 190 and 191: 8 Stagnatie in de ruil. Hoewel iede
Page 192 and 193: nietigende werking wordt toegeschre
Page 194 and 195: Dergelijke feesten worden, naar men
Page 196 and 197:
10 Transacties, macht en sociale or
Page 198 and 199:
Met een mengsel van vrees en bewond
Page 200 and 201:
ten voorkomen dat de overledenen in
Page 202 and 203:
po tekíf = deskundige op het gebie
Page 204 and 205:
heeft immers niet alleen met zijn e
Page 206 and 207:
worden grote paniek veroorzaken. Oo
Page 208 and 209:
van de bevolking getwijfeld mag wor
Page 213 and 214:
BIJLAGE III Besluitenlijst van de v
Page 215 and 216:
14 Barang siapa menarik kembali kep
Page 217 and 218:
SUMMARY This ethnographic study is
Page 219 and 220:
ICHTISAR Studi etnografi ini berdas
Page 221 and 222:
GERAADPLEEGDE LITERATUUR Adatrechtb
Page 223 and 224:
Goffman, Erving 1955 On Face Work:
Page 225 and 226:
Murdock, G.P. 1949 Social Structure
Page 227 and 228:
Zegwaard, G.A. 1959 Headhunting Pra
show all

mensen van de ayfat - Stichting Papua Erfgoed

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?