mensen van de ayfat - Stichting Papua Erfgoed

Afgezien van het primaire motief hulp te verlenen betekent deze medische en
maatschappelijke dienstverlening voor de missie een belangrijke basis voor de
goodwill die zij bij de bevolking en bij het bestuur geniet. In de jaren van
chaotische teruggang na de bestuursoverdracht in 1963 heeft de missie de hoop
en de verwachting betreffende een betere toekomst levend gehouden. Naast waardering
klonk in opmerkingen van bestuursambtenaren en onderwijzers soms een
zekere onvrede met de afhankelijkheid ten aanzien van de blanke missionarissen
die zij ervoeren. Deze kritische instelling gold niet alleen de gezondheidszorg
maar ook de andere maatschappelijke functies die de missie in het
gebied vervult.
De missiewinkel.
Een tweede dagelijkse trekpleister vormt de missiewinkel, door iedereen
"toko" genoemd. Aangrenzend aan de veranda van de woning van de paters bevindt
zich een magazijn waarin velerlei artikelen opgeslagen zijn. Deze voorraden
die door maandelijkse fouragering vanuit Teminabuan en Manokwari worden
aangevuld, zijn oorspronkelijk bedoeld om de onderwijzers van het Ayfaten
Maregebied in de gelegenheid te stellen om hun salaris in goederen om te
zetten. Een van de motieven van de missie hierbij is om door deze service de
absentie van het onderwijzend personeel zoveel mogelijk te beperken. Vroeger
liepen de onderwijzers nog wel eens naar de kustplaatsen om inkopen te doen
en dat hield in dat zij dagenlang en soms wekenlang afwezig waren.
In de loop der jaren werd er door de plaatselijke bevolking, die via hun onderwijzers
en bestuursambtenaren steeds meer over geld ging beschikken, druk
uitgeoefend op de missionarissen om de toko ook voor hen open te stellen.
Tijdens mijn verblijf luidde de regel dat de toko op woensdag- en zaterdagavond
voor ieder toegankelijk was. Daarnaast bestond de gewoonte om 's avonds
tegen zonsondergang aan de missionarissen in ruil voor toko-artikelen tuinproducten
aan te bieden. In praktijk komt het erop neer dat de toko elke
avond een half tot een heel uur open is. Gedurende die tijd vormt de veranda
een druk bezocht trefpunt voor dorpsbewoners en gasten.
Hoewel er een richtlijn voor prijzen door het bestuur opgesteld is moeten de
missionarissen op grond van reëele kosten, waaronder de kiloprijs voor het
luchttransport, de prijs of ruilvoet vaststellen. Het assortiment van de beschikbare
artikelen wordt eveneens door de missionarissen bepaald. Soms
blijkt duidelijk, bijvoorbeeld wanneer de paters in geval van conflicten dreigen
de toko te sluiten, dat deze eenzijdig door de missionarissen gecontroleerde
handel als een machtsmiddel van de missie fungeert. In de verre omtrek
is er voor de bevolking en voor de onderwijzers geen andere mogelijkheid om
aan toko-artikelen te komen en ook op dit punt beseffen velen hun afhankelijkheid.
Anderzijds bestaat er onder de missionarissen weinig twijfel omtrent het
feit dat zij voor hun noodzakelijke goodwill onder de bevolking eveneens van
de toko afhankelijk zijn. Ondanks het feit dat zij de fouragering en toko-activiteiten
als een zware belasting ervaren breiden de koop- en ruilcontacten
zich meer en meer uit.
Het onderwijs.
Voor wat betreft de dorpen die in regelmatig contact met de missionarissen van
Ayawasi staan, heeft het bestuur de organisatie en inspectie van het onderwijs
toevertrouwd aan de missie. De distributie van leermiddelen, begeleiding van
onderwijzers, de uitbetaling var salarissen en de contacten met voortgezette
opleidingen in de kustplaatsen is in handen van een van de paters in zijn functie
van Pengurus Sekolah Wilayah meestal kortweg pastor
PSW genoemd. Spanningen tussen de inwoners van een dorp en de plaatselijke onderwijzer,
meestal over ongeoorloofde sexuele relaties, vragen dikwijls een bemiddelend
optreden van de missionarissen.
150