mensen van de ayfat - Stichting Papua Erfgoed

voldoende getoond hebben. Een jongen die bij de missie in loondienst werkt
wordt wat hoger aangeslagen omdat men van hem enig voordeel in de vorm van
geld kan verwachten. De vraag of hij onderwijs genoten heeft weegt alleen
mee wanneer daar duidelijk aanwijsbare voordelen uit voortvloeien.
Wat het meisje betreft vraagt men zich af wat van haar te verwachten valt
ten aanzien van de verzorging van kinderen en varkens, hoe zij oude mensen
zal helpen, hoe zij in de tuin en in het huis zal werken, hoe haar ijver en
haar karakter is.
Via omwegen polsen beide partijen over en weer de bereidwilligheid. Indien
de naaste verwanten van het meisje zich verzetten tegen de huwelijksplannen
dan is het bepaald geen zeldzaamheid dat de jonge vrouw dreigt dat zij het
zeer giftige wortelsap = fo zal drinken als zij niet haar zin krijgt. Er
zijn gevallen bekend waarin het meisje het niet bij dreigementen liet maar
het gif dronk en stierf. Men vertelde mij ook van een geval waarin een meisje
zelfmoord pleegde om te ontkomen aan een huwelijk dat haar door ouders
en verwanten opgedrongen werd.
Naast de beoordeling van de persoonlijke kwaliteiten van de huwelijkscandidaten
spelen de ceremoniële ruilbelangen van de betrokken verwanten een grote
rol bij de uiteindelijke standpuntbepaling. Soms probeert men de trouwlustigen
van hun voornemen af te brengen omdat een aantal verwanten op grond
van die ceremoniële belangen voorkeur hebben voor een andere huwelijkspartner.
In de regel, zij het wel eens na flinke weerstand, wordt er gehoor gegeven
aan de voorkeur van de jongen en het meisje.
Bereidwilligheid of weerstand berust op de ervaringen die beide groepen verwanten
inzake vroegere huwelijken met elkaar opdeden. Er moet een ruime
tijd liggen tussen het laatste huwelijk dat door min of meer dezelfde verwantengroepen
is geregeld en het huwelijk dat zich nu aandient. Een te snelle
opeenvolging van huwelijken tussen dezelfde ruilpartners wil men vermijden
omdat de ruilgoederen moeten circuleren in grote circuits. Door kort opeenvolgende
transacties zouden de circuits te beperkt worden.
Wanneer zich geen complicaties voordoen, organiseren bemiddelende verwanten
een bijeenkomst van de ouders of verantwoordelijken van de huwelijkscandidaten.
Vroeger vond deze ontmoeting plaats op de grens van de gronden van de twee
betrokken clans of subclans. Dergelijke plaatsen noemt men atuoch seká on =
plaats waar men volgens traditie ruilt. Momenteel belegt men deze eerste officiële
ontmoeting in het huis of de tuin van de ouders van het meisje. Men
spreekt dan van atuoch cha ro fenya = de plaats van de vitale kracht van de
partij van de vrouw. Die eerste bijeenkomst vraagt nogal wat voorbereiding
omdat het gewoonte is dat er voedsel en ceremonieële en andere goederen uitgewisseld
worden.
De verwanten van het meisje brengen de gift pu muoch = de goederen voor de
vruchtbare bodem, bijeen. Die collectie bestaat uit varkensvlees, vlees van
koeskoes en soms ook van andere oerwouddieren, eieren, groente, taro en vruchten.
Men typeert deze collectie door erop te wijzen dat het allemaal producten
uit het oerwoud betreft.
De verwanten van de jongen brengen de gift po ko penàf = de goederen voor de
stek die geplant wordt, bijeen. Het betreft enkele kain t i m u r , een
tiental sarongdoeken, geld, rijst, vis-in-blik en nog andere gebruiksgoederen
uit de missiewinkel. In dit stadium van de huwelijksonderhandelingen zijn het
nog uitsluitend de naaste verwanten van de huwelijkscandidaten die behulpzaam
zijn bij het verzamelen van de genoemde giften.
Bij de eerste ontmoeting zijn de jongen en het meisje meestal niet aanwezig.
In een naburige tuin wachten zij de resultaten af. Na de uitwisseling van de
beide collecties beraadslagen de ouders of verantwoordelijken over randvoorwaarden.
Indien er tegen een van beide candidaten reserves bestaan dan worden
172