USTAWA O RZĄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIĄŻĘCYCH ...

Wtedy zostały odczytane artykuły przygotowane przez księcia. Wygotowano
je więc w kancelarii książęcej i z dużym prawdopodobieństwem
należy chyba szukać jej autora w osobie kanclerza Jana Kreytzena, nie
tylko doktora praw, ale także pierwszego spośród miejscowej szlachty
kanclerza księstwa. W każdym razie był on najodpowiedniejszym kandydatem
do zredagowania dokumentu.
Zaopatrzenie biskupów. Najpierw odczytano I część dokumentu projektu
Regimentsnottel, dotyczącą zaopatrzenia biskupów 82 ; jest ona identyczna
z później przyjętą I częścią Regimentsnottel i z tego względu podajemy
tutaj tylko jego ogólną treść, a szczegółowo traktujemy w rozdziale
V. Według I części Regimentsnottel miał być zachowany dalej
urząd biskupa sambijskiego i biskupa pomezańskiego. Biskupi mieli być
mianowani przez księcia przy współudziale radców książęcych. Zapewniono
im i ich rodzinom mieszkanie oraz utrzymanie. Do obowiązków ich
należało wizytowanie kościołów i szkół przynajmniej raz w roku. W razie
ich śmierci osierocone rodziny miały być odpowiednio zaopatrzone.
Do tego dołączono projekt samego tylko księcia co do uposażenia biskupów
83 . Przewidywał on, iż biskup sambijski ma posiadać swoją rezydencję
obok katedry w Knipawie-Królewcu. Pensja jego ma wynosić
1000 grzywien pruskich, do tego szpital ze wszystkimi korzyściami; następnie
wolny połów ryb w jeziorze Trankwitzer, położonym w komornictwie
wargijskim, a także w obydwu zalewach. Natomiast biskup pomezański
ma mieć swoją rezydencję w Kwidzynie, do tego folwark,
wolne rybołówstwo i młyn oraz 300 grzywien. Pensja ta jeszcze w tym
samym roku została znacznie podwyższona.
W dyskusji nad przedłożonymi przez księcia propozycjami przedstawił
swoje wnioski 84 mały wydział.
Wpierw stwierdzano, że wydział czuje się za „mały" dla rozstrzygania
uposażenia biskupa, który przecież rządzi biskupstwem i z tego powodu
członkowie wydziału uważają, że sprawę tę najlepiej załatwiłby sam
książę, tak żeby uposażenie biskupa było godne jego stanowiska i pokrywało
wszystkie jego potrzeby. Jednak skoro książę im to wyraźnie zleca,
więc chcą tę sprawę jak najlepiej rozpatrzyć. Przede wszystkim uposażenie
(w pieniądzu) biskupa winien ustalić książę w takiej wysokości,
aby wdowa i dzieci biskupa nie cierpiały głodu i nie potrzebowały „wałęsać
się po świecie".
Z tego wynika, że pensje dla biskupów proponowane przez księcia,
wydawały się wydziałowi za niskie. Dalej pisano w propozycjach wy-
82
83
Ibid., fol. 306—311.
Ibid., fol. 312. Przedrukował A. N i c o 1 o v i u s, Die Bischöfliche Würde in
Preussens evangelischer Kirche, Königsberg 1834, s. 141.
84
Ibid., fol. 312—316.
127