USTAWA O RZĄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIĄŻĘCYCH ...

ROZDZIAŁ VI
STARANIA O ZATWIERDZENIE W POLSCE
REALIZACJA I ZNACZENIE
REGIMENTSNOTTEL
1. STARANIA O ZATWIERDZENIE REGIMENTSNOTTEL W POLSCE
Starania o zatwierdzenie Regimentsnottel były przedmiotem obrad
małego wydziału na sejmie letnim 1542 r. 1 i obrad sejmu listopadowego
1542 r. 2 Potwierdzenie Regimentsnottel przez Polskę było rzeczą niezwykle
istotną dla partykularnych interesów stanów Prus Książęcych,
gdyż w wypadku przypadnięcia Prus Książęcych Polsce, król miałby
już związane ręce, jeśli idzie o najważniejsze sprawy księstwa — a mianowicie
o ustalenie tam rządu, bo według Regimentsnottel powołano stały
rząd stanowy. Z drugiej strony zatwierdzenie królewskie stanowiłoby
gwarancję przeciw złamaniu ustawy.
Wkrótce po opieczętowaniu dokumentu Regimentsnottel i po zakończeniu
się sejmu listopadowego 1542 r., zgodnie z instrukcją dla posłów 3 ,
którzy mieli jechać w tej sprawie do króla polskiego, poczęto starać się
o uzyskanie poparcia wśród znakomitszych dostojników z Prus Królewskich.
Zdaje się, że o Regimentsnottel nie wiedziano ani w Koronie, ani
w Prusach Królewskich.
W listach z 21 grudnia 1542 r. z Frydlądu i z 8 stycznia 1543 r.
z Krzyżporka do Achacego Cemy ks. Albrecht prosi go, aby poparł
u króla starania Prus Książęcych o potwierdzenie Regimentsnottel
4 .
W sprawie tej jeździł do Cemy Piotr Dohna, zapewne zamiast chorego
Jerzego Kunheima i — jak wynika z listu ks. Albrechta do Cemy
z 20 stycznia, 1543 r. — Cema przyobiecał swoją pomoc 5 .
Na sejm w Krakowie, który odbył się w dniach między 3 lutego
1
Patrz rozdz. III, s. 115 n.
2
Patrz rozdz. IV.
3
Patrz rozdz. IV, s. 146 n.
4
R. F i s c h e r, Achatius von Zehmen, Woyewode von Marienburg, Zeitschrift
des Westpreussischen Geschichtsvereins, H. 36, Danzig 1897, s. 57.
5
Ibid., s. 57.
179