USTAWA O RZĄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIĄŻĘCYCH ...

Tabela 24. Statki, które wypłynęły z różnych portów bałtyckich i przeszły Sund
w 1. 1557—1568
Prus Książęcych z innymi strefami Bałtyku. Rozporządzamy jednak
danymi z II połowy XVI w. (tab. 24) 219 .
Na podstawie tabeli trzeba stwierdzić, iż handel Prus Książęcych
przewyższał handel morski Elbląga i Kurlandii, stał mniej więcej na
równi z Rygą, a ustępował stanowczo Gdańskowi.
Mając na uwadze stan gospodarczy Prus Książęcych w r. 1525, należy
przyjąć, iż w I połowie XVI w. stosunek liczbowy statków wymienionych
stref .handlowych był bardziej niekorzystny dla strefy handlowej Prus
Książęcych.
Równocześnie nie dysponujemy danymi dla I połowy XVI w. co do
ilości eksportowanego zboża; dokładne dane mamy dla II poł. XVI w.,
i to ze zróżnicowaniem zboża na żyto i pszenicę (tab. 25) 220 .
Tabela 25 wyraźnie wykazuje, iż wywóz żyta z Prus Książęcych znacznie
przewyższał wywóz z Elbląga i Kurlandii, stojąc na równi mniej
więcej z Rygą, a znacznie ustępując Gdańskowi, eksport zaś pszenicy był
bezwzględnie wyższy w stosunku do Rygi, nieco wyższy od wywozu
z Elbląga i ustępujący znacznie wywozowi z Gdańska.
219
Na podstawie: R. Rybarski, op. cit., s. 3, tabl. 1, zmieniono kolejność
pozycji i nomenklaturę jak w poprzedniej tablicy.
220 R. R y b a r s k i, op. cit., s. 5, tabl. 3, 1 i s. 6, tab. I, 2 — uwagi jak
W przypisie 217 i 219. Rybarski oparł się na rachunkach cła sundzkiego, wydanych
przez N. Ellinger Bang, Tabeller Skibsfart og Varetransport gennem
Oresund 1497—1660 Anden. Del Tabeller over Varentransporten, A. Köbenhavn
1922, na podstawie tabl. 4. „Varer fort vestpaa fordelt efter Skibenes Afganshan",
dodając eksport królewiecki do eksportu pozostałych miast.
Musimy tutaj pamiętać, że dane cła sundzkiego nie są pełne, gdyż nie wszystkie
statki przechodziły przez Sund, idąc np. na Zachód przez Bełt lub też obsługując
handel wewnątrz Bałtyku. Badania W. W. Doroszenki wykazują dla lat
1591 i 1594—1597, iż rejestr cła sundzkiego objął tylko 59% statków, które wyszły
z Rygi (W. W. Doroszenko, Eksport selskochazjastwiennoj produkcii). Interesujące
byłoby porównanie danych cła sundzkiego z cłem palowym królewieckim.
70