USTAWA O RZĄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIĄŻĘCYCH ...

zaznaczał, iż klasztor powinien posiadać bardziej charakter szkoły niż
właściwego klasztoru.
Odpowiedział jeszcze raz na to mały wydział 108 . Proponował, aby
sprawę utrzymania finansowego klasztoru przedyskutować do końca
kiedy indziej, wówczas gdy Michał Drahe sporządzi sprawozdanie i zostaną
przejrzane akty fundacyjne, łącznie z przedyskutowaniem propozycji
co do pokrywania kosztów utrzymania klasztoru z funduszów kasy
kętrzyńskiej. Na koniec oznajmił, iż nazwa „klasztor" dla proponowanej
fundacji jest nieodpowiednia i należy pomyśleć o nazwie stosowniejszej.
W końcu pierwsze wnioski 100 małego wydziału zostały przedstawione
miastom. Nie znamy ich odpowiedzi.
Sprawa klasztoru dla panien datuje się od r. 1531, kiedy to książę
Albrecht ufundował szpital w Lipniku. Miały tam mieszkać mniszki,
które nie zrezygnowały z życia zakonnego w okresie reformacji. Stan ten
miał pozostać aż do wymarcia, później zaś przewidywał tu książę wyłącznie
przytułek dla ubogich.
Uposażenie szpitala obejmowało trzy wsie. Zarządca szpitala (Spitalmeister)
miał być wybierany przez trzy miasta Królewca. Pieczęć szpitala
przedstawiała podniesione dwie ręce. W otoku było napisane: „Frange
esurienti panem tuum"; wyciskano ją w zielonym wosku. Datki na
utrzymanie szpitala miały być składane w trzech punktach Królewca.
Zakazywano żebrać. Zarządcą szpitala mianował książę Henryka Einbeckera.
Szpital miał być przeznaczony tylko dla biednych z Królewca 110 .
W r. 1542 książę w piśmie do małego wydziału przypomniał zasadę
ustaloną przy pierwszej fundacji (1531), że po wymarciu wszystkich
osób tam pozostających (mniszek) zostanie założony tam nowy szpital 111 .
Prośba szlachty Prus Książęcych o utworzenie klasztoru panieńskiego
nie była odosobniona naówczas w krajach protestanckich; podobnie było
np. w Danii. Szlachcie zależało na zabezpieczeniu materialnym córek
ułomnych i niezamężnych.
Tak więc fundacja z r. 1531, obejmująca dawne mniszki, zawierała na
przyszłość plan utworzenia przytułku w ogóle dla ubogich, natomiast
obrady z r. 1542 dotyczyły tylko córek szlacheckich.
108
Ibid., fol. 363—365.
109
Ibid., fol. 366.
110
Copia der Fundation des Hospitals (1531) [w:] Kroniki Pruskie i inne materiały
dotyczące historii Prus ze zbioru Kaspra Henneberga, XVI w., k. 308, 31 X 21,
Biblioteka Miejska Gdańska, Ms. 1263.
111
WAPO, Landtagsacta V/4—1, fol. 361: „Herwiederumb wirdt auch einträchting
bewogen ungeacht stehe, dieweil einmahl mit weissen guten Rathe bewilligen und
Beschluss des Klosters Güther nach deselben Persohnen aller absterben, den neuen
Hospitahl als zur rechten Gottes Ehre gewandt, und zugerignet werden sollen,
solches auch mit Fürstl. Brieffen bekräfftiget, confirmiret und besiegelt".
135