USTAWA O RZÄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIÄÅ»ÄCYCH ...
USTAWA O RZÄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIÄÅ»ÄCYCH ...
USTAWA O RZÄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIÄÅ»ÄCYCH ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ment, w odróżnieniu od poprzedniego, musi mieć<br />
dynamiki.<br />
charakter analizy<br />
a) Uwagi wstępne<br />
Prusy Książęce w początkach swej państwowości znalazły się w trudnym<br />
położeniu gospodarczym. Bezpośrednią przyczyną tego ujemnego<br />
zjawiska była uciążliwa wojna, prowadzona przez Albrechta z Polską<br />
w 1. 1519—1521. Opłacenie zaciężnych wymagało wtedy znacznych nakładów<br />
finansowych, które padły ciężkim brzemieniem na barki ludności.<br />
Ostro ściągano z poddanych daniny w naturaliach i czynsze pieniężne.<br />
Wszystkiego tego było za mało. Nie pomagały podatki uchwalane przez<br />
sejm ani też przeznaczenie sreber kościelnych na surowiec do bicia<br />
monety. Opłacając zaciężnych, ogołocono kraj z pieniądza.<br />
Do ucisku podatkowego dołączyło się rzeczywiste zniszczenie kraju;<br />
szczególnie ucierpiały rolnicza Pomezania i Natangia, dopełniając żałosnego<br />
obrazu położenia gospodarczego Prus Książęcych w roku 1525.<br />
W przeddzień wojny 1519—1521, kraj dopiero zaleczył rany zadane przez<br />
wojnę 13-letnią. Odbywało się to powoli, skoro dopiero w r. 1482 udało<br />
się wielkiemu mistrzowi wyeksportować 400—500 łasztów 176 zboża na<br />
Zachód, a i to wywołało skargi miast 177 . W istocie w latach nieurodzajnych<br />
importowało się wówczas zboże do „kadłuba" państwa krzyżackiego.<br />
Upadek gospodarczy państwa zakonnego obrazują tabele 16 178 i 17 179 ,<br />
wskazujące na to, iż ilość bydła z pocz. XVI w. nie osiągnęła poziomu<br />
z końca XIV w., oraz zestawienie pustek na Sambii w XVI w. (tab 18) 180 .<br />
Tabela 18. Pustki na Sambii w XVI w.<br />
Rok<br />
Komornictwo, komturstwo,<br />
starostwo<br />
Łany<br />
zajęte<br />
Łany puste<br />
1508<br />
1508<br />
1508<br />
1508<br />
1508<br />
1528<br />
Tapiewo<br />
Eisenberg-Pellen<br />
Pokarmin<br />
Pokarmin<br />
Pokarmin<br />
Pokarmin<br />
560 czynszowych<br />
216,5 czynszowych<br />
760 czynszowych<br />
230 pruskich<br />
415 pruskich radeł zajętych<br />
251 czynszowych<br />
310<br />
386,5<br />
664<br />
31,5<br />
142,5<br />
472<br />
Za panowania księcia Albrechta (1525—1568) nastąpił korzystny okres<br />
dla rozwoju gospodarczego kraju. Były to lata pokoju, kiedy nie prowadzono<br />
żadnych działań wojennych na terenie Prus Książęcych; tzw.<br />
wojna orzechowa („Nusskrieg") 1563 r. otarła się tylko o Kwidzyn<br />
176 Łaszt = 2400 kg.<br />
60<br />
177<br />
178<br />
179<br />
180<br />
G. Aubin, op. cit., s. 112.<br />
E. Wilke, op. cit., s. 69.<br />
Ibid.<br />
Ibid., s. 54.
Change language