USTAWA O RZĄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIĄŻĘCYCH ...

mezański — Paweł Speratus, osadzony przez księcia Albrechta 21 . Artykuł
ten zawierał więc pierwsze postanowienie odnośnie do kręgu ludzi uprawnionych
do obioru biskupa. Dopiero w recesie z 4 października 1566 r.
ustalono, że biskupów miał mianować książę przy współudziale radców
dworskich i krajowych, ośmiu przedstawicieli ze szlachty, ośmiu przedstawicieli
z miast oraz innych ludzi uczonych i sług Kościoła 22 .
Art. 7
a — Biskupom zapewnia się rezydencje (mieszkanie), a także utrzymanie
dla nich, ich żon i dzieci, aby nie borykali się oni z niedostatkiem.
Środki na utrzymanie biskupów czerpać się będzie z byłych dóbr biskupich.
b — Biskupi, zrzekłszy się władzy świeckiej i związanego z tym uposażenia
na korzyść księcia Albrechta, otrzymali w zamian od niego nadania;
Polentz dostał 25 listopada 1525 r. 23 zapis na dziedziczenie posiadania
Bałgi, do której przeniósł się już jesienią tegoż roku 24 . Zapis ten stawiał
go materialnie na równi ze zwykłym szlachcicem. Zresztą Polentz nie
chciał zamieszkiwać w Królewcu, gdyż miał tu wielu przeciwników
z okresu regencji w 1. 1521—1525, jak o tym świadczy jego list z 12 września
1525 r. do księcia Albrechta, w którym pisze, iż w Królewcu krzyczą
za nim „crucifige, crucifige eum" za to, że zabrał srebra kościelne 25 .
Wnet po zapisie Bałgi otrzymał dziedzicznie Taplaki koło Wystruci 26 ,
a 13 listopada 1532 r. na prawie lennym 27 Szymbark, który poprzedmo
posiadał Queiss.
Polentz miał obiecaną także rezydencję w Królewcu, którą poczęto
budować w r. 1542, a w której zamieszkał w r. 1546 jego zastępca Jan
Briessman; Polentz natomiast nigdy tam nie mieszkał 28 . Synowi Teofilowi
pozostawił znaczne długi do spłacenia, bo 3000 grzywien należało się
zięciowi biskupa, Krzysztofowi Kreytzenowi, a innym wierzycielom
jeszcze 1378 grzywien 29 . Jak biedny był biskup, świadczy fakt, że wśród
inwentarza, który wniosła jego córka Dorota mężowi Krzysztofowi Kreytzenowi
w r. 1542, znajdowało się tylko łóżko i pościel 30 .
Biskup pomezański Queiss otrzymał 26 października 1527 r. zapis
Szymbarka dziedzicznie, a Kwidzyna dożywotnio, z obowiązkiem utrzy-
21 Ibid., s. 45.
22
Priv. p. 60 b.
23
UB, II, nr 379.
24
P. T s c h a c k e r t, Georg von Polentz, s. 37.
25
UB, II, nr 406.
26
Ibid., nr 385.
27
Ibid, nr 878.
28
P. Tschacker t, Georg von Polentz..., s. 32.
29 Ibid, s. 33.
30 Ibid, s. 34, przypis 1.
155