USTAWA O RZĄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIĄŻĘCYCH ...

i Henryk Sparwein z Bałgi, Marcin Pröck i Albrecht Weissel z Pokarmina,
F. Reiman, A. Hohendorf z Kętrzyna, Grzegorz Sack i Melchior
von Diebe z Pruskiej Iławy, Iławy i Miłomłyna.
Wreszcie mały wydział zaproponował podatek na pomoc turecką, który
miał wynosić 5 szelągów od korca słodu od księży, wolnych, sołtysów,
karczmarzy i chłopów, a także z karczem biskupów, hrabiów i szlachty.
Natomiast biskupi, hrabiowie i szlachta mieli płacić od wypitych trunków
3 grzywny od łasztu, lub 1 grosz albo 3 szelągi od korca słodu 103 .
Była to podwyższona akcyza, na którą zapewne miasta wyraziły
zgodę, skoro prosiły księcia o instrukcje w tej sprawie 104 .
Mały wydział ustalił, że akcyzę zbiorą sołtysi i szlachta w swoich
wsiach. Następnie urzędnik książęcy w towarzystwie pisarza i komornika
objedzie starostwo i zbierze pieniądze raz na kwartał, a starosta w towarzystwie
dwóch ze szlachty pieniądze zliczy i w końcu roku dokona podliczenia
105 . A później, jak to wyżej pisaliśmy, pieniądze miały być złożone
w Tapiewie.
e) Utworzenie klasztoru panieńskiego
Mały wydział przedstawił swoje propozycje 106 utworzenia klasztoru
panieńskiego. Stwierdził on, że prośba szlachty dotycząca fundacji klasztoru
panieńskiego dla córek szlacheckich, bądź to ułomnych, bądź też
niezamężnych, spotyka się z pełną aprobatą księcia. Klasztor ten, co
prawda, ma się różnić od klasztorów przedreformacyjnych, niemniej
celem jego jest wciąganie młodych dziewcząt do służby Bogu. Należy się
zastanowić, jak ma wyglądać fundacja klasztoru panien. W tym celu
Michał Drahe, któremu podlegają wszystkie dobra duchowne (po dawnych
klasztorach i fundacjach kościelnych), winien je zlustrować i zdać
z tej misji sprawozdanie.
Książę w odpowiedzi 107 całkowicie przychylał się do wniosków małego
wydziału i proponował sprawę fundacji powierzyć w ręce Marcina
Kannachera — burgrabiego, Jerzego Kunheima i Jerzego Wittmansdorffa.
Poza tym doradzał, aby klasztor założyć w Kętrzynie, a nie
w Królewcu i utrzymywać go z kasy stanowej w Kętrzynie, do której
książę posyłałby również pieniądze. Jak widać — ciężar finansowy fundacji
klasztornej chciał książę przerzucić na szlachtę. Wreszcie książę
103
Ibid., fol. 369—370; podaję według przeliczenia M. Toeppena, op. cit.,
s. 353.
104
M. Toeppen, op. cit., s. 353.
105 WAPO, Landtagsacta V/4—1, fol. 370—372.
106
107
Ibid., fol. 358—360.
Ibid., fol. 361—363.
134