USTAWA O RZĄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIĄŻĘCYCH ...

osiągnął jeden z najwyższych dochodów, który w r. 1567 wyniósł 9405
grzywien. Podobnie w starostwie oleckim 64 kolonizacja za Albrechta
dała korzystne wyniki:
własność szlachecka — 20 folwarków albo wsi
własność wolnych — 14 folwarków albo wsi
własność książęca — 51 wsi czynszowych albo szarwarkowych.
Szczegółowy materiał podany przez Ch. Grigata pozwala na sporządzenie
mapki kolonizacji starostwa oleckiego za czasów Albrechta.
Pomocne, ale niewystarczające byłoby wykorzystanie pracy W. Kętrzyńskiego
65 wraz z mapą „Mazowsze Pruskie w r. 1600", na co zwracał już
uwagę K. Górski 66 . Podobnie kolonizacja starostwa Węgorzewo w czasach
ks. Albrechta dała w wyniku 59 wsi, stanowiących własność książęcą 67 .
Spoza starostw wpływały do kamery rentowej następujące dochody:
1) Regale mennicze 68 . Wpływy były tu dość znaczne dopóki
pracowała mennica i wynosiły:
w latach 1530—1531 — 410 grzywien 54 szelągi
1531—1532 — 3118 grzywien 24 szelągi
1532—1533 — 700 grzywien
1534—1535 — 400 grzywien
1536 — 1300 grzywien
1536—1537 — 2690 grzywien 23 szelągi
1542—1543 — 400 grzywien
ostatni dochód w 1551 r. — 234 grzywien 34 szelągi
Duże znaczenie wpływów z tytułu regale menniczego w latach
1530—1543 uwydatnia się przy porównaniu z dochodami z innych regaliów
książęcych. I tak np. w latach 1542/1543 dochody półroczne z rybołówstwa
dały 207 grzywien 40 1 / 2 szeląga; „trzeci denar" książęcy z sądu
miejskiego królewieckiego za okres półroczny wynosił tylko 43 grzywny
45 1 / 2 szeląga, natomiast uchwalona akcyza dała z miasta Królewca w latach
1536—1537 — 5076 grzywien 39 szelągów.
2) Regale bursztynowe. W związku z tym, iż Brugia i Lubeka
płaciły za mało za bursztyn, zawarł ks. Albrecht w r. 1533 układ z trzema
gdańskimi mieszczanami: Pawłem Jaskim, Wincentym Anholtem i Jerzym
64 Ch. G r i g a t, Die Geschichte des Kreises Treuburg, s. 42.
65
W. Kętrzyński, O ludności polskiej w Prusiech niegdyś Krzyżackich,
Lwów 1882.
66 K. G ó r s k i, Z dziejów żywiołu polskiego w Prusiech od 1525 r. do 1772 r.,
Jantar, R. 3, Gdynia 1939, s. 9.
67
F. G r i g a t, Besiedlung des Mauerseegebiets in Rahmen der Kolonisation
Ostpreussens, s. 71—90.
68
Na podstawie: W. Schwinkowski, Das Geldwesen in Preussen unter
Herzog Albrecht, Zeitschrift für Numismatik, Berlin 1909, Bd. 27, s. 306—307.
3*
35