USTAWA O RZĄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIĄŻĘCYCH ...

Wpierw w imieniu I i II izby przemawiał Michał Drahe 12 . Stwierdził
on, iż I i II izba zgodne są z wydziałem co do projektu Regimentsnottel,
nie widząc potrzeby jakichkolwiek tam zmian. Równocześnie przedkładają
to pismo miastom z prośbą o ustosunkowanie się doń.
W imieniu miast odpowiedział burmistrz Wawrzyniec Mewes 13 .
Stwierdził on, iż miasta nie chcą zwlekać z rozpatrzeniem tej sprawy,
jednak z powodu ważkości tego problemu muszą mieć nieco czasu na
jego przedyskutowanie.
W następnym z kolei przemówieniu Mewes 14 prosił w imieniu miast,
aby szlachta zechciała przedstawić swoje zastrzeżenia i ewentualne poprawki
do dokumentu, a wówczas i miasta ustosunkują się do nich.
Jak z powyższego wynika, do miast doszły wiadomości, że szlachta
wysuwała jakieś zastrzeżenia pod adresem Regimentsnottel; ich treść
podaliśmy wyżej.
Następnie w imieniu miast Michał Perlein 15 zwracał się z prośbą do
szlachty o ujawnienie swoich zastrzeżeń dotyczących dokumentu.
Nie znamy odpowiedzi szlachty. W końcu przemówił Mewes, który
oznajmił, iż miasta przedyskutowały wspomniany dokument artykuł po
artykule i doszły do wniosku, że jest on pomyślany przez księcia dla
dobra księstwa i jego mieszkańców. Jednakże miasta mają pewne zastrzeżenia
i te przedstawiają na piśmie. Pismo 16 Królewca i małych miast
zostało wręczone szlachcie, a treść jego była następująca:
Miasta przypominają, iż uczestniczyły w tajnych pracach wydziału
nad projektem Regimentsnottel, tak że obecnie tylko powtarzają swój
pogląd na powyższą sprawę: po pierwsze — w pełni pochwalają artykuł
o zaopatrzeniu Kościoła, jako też i jego sług, a zwłaszcza biskupów, niemniej
proszą o bliższe sprecyzowanie, kto będzie łożył na to pieniądze;
po drugie — przychylają się do zaopatrzenia księżny i księżniczki, jednak
bez obciążenia miast; po trzecie — zgadzają się na ustalenie rządu, jednak
proszą, aby zwoływanie sejmów odbywało się według starych zwyczajów.
Wreszcie wysuwają zastrzeżenia odnośnie do tzw. procuratorium.
Na marginesie omawianych zagadnień stanęła sprawa wsparcia (Collation)
dla księcia Jana holsztyńskiego 17 , który był przyrodnim bratem żony
Albrechta, księżny Doroty. Wsparcia pieniężnego chcieli mu udzielić
książę i szlachta, miasta natomiast pozostawały w opozycji do tego pro-
12 Ibid., fol. 420.
13
Ibid., fol. 420.
14
Ibid., fol. 421.
15
Ibid., fol. 421.
16
Ibid., fol. 422—424.
17
Jan holsztyński (ur. 28 VI 1521, zm. 1580), syn Fryderyka I, króla Danii, od
r. 1544 wszedł w posiadanie miasta Hadersleben na pograniczu Szlezwiku i Holsztynu
(W. K. Isenburg, Stammtafeln zur Geschichte der europäischen Staaten,
Bd. I/2, 2 Ausgabe, Marburg 1956, tabl. 41). W Prusach Książęcych przebywał od
4 IX 1536 do 27 XI 1542 r., I. Gundermann, op. cit., s. 149—156.
142