USTAWA O RZĄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIĄŻĘCYCH ...

Art. 4. Wynagrodzenie regentów, opłacenie kosztów podróży poselstw
za granicą
a — Regenci mają być wynagradzani z dochodów Księstwa Pruskiego
(szczegółowo jest to ustalone w testamencie księcia Albrechta),
tak aby objęcie tego urzędu materialnie ich nie obciążało i aby mogli
wszystkie swe siły poświęcić dla dobra kraju.
Także wyjazdy regentów, jak i innych osób za granicę, podyktowane
interesami kraju, mają być pokrywane z dochodów księstwa. Upomina
się także wyżej wymienione osoby, aby przelaną na nich władzę wykorzystali
dla dobra dynastii i kraju.
b — Znaczenie tego artykułu polegało na tym, iż prawnie sankcjonował
on wynagradzanie regentów i pokrywanie kosztów poselstw, pozwalając
tym samym wyżej wymienionym osobom, a więc szlachcie, na oderwanie
się od nadzoru produkcji we własnych dobrach ziemskich i mieszczanom
od swoich interesów handlowych.
Ustalenie takiego artykułu dla regentów w czasach zakonnych niezgodne
byłoby ze ślubami ubóstwa, toteż nie znajdujemy go w czasach
ostatnich wielkich mistrzów. Regentom należało się formalnie tylko
wtedy wyżywienie i ubranie, podobnie jak i pozostałej braci zakonnej;
również w mandacie Albrechta z 2 sierpnia 1525 r. 95 , mianującym Polentza
regentem, nic nie wspomina się o jego specjalnym wynagrodzeniu.
Natomiast umieszczenie punktu o pokrywaniu kosztów poselstw wynikało
z tego, iż zdarzały się wypadki, kiedy to posłowie jechali na własny
koszt, w nadziei, że otrzymają później ich pokrycie od księcia, lub
też koszty podróży pokrywali z dochodów dzierżonych przez nich starostw
96 .
Wydanie tego artykułu było również w interesie stanów.
Art. 5. Zarząd dworem w Królewcu i dochodami państwa
a — Zarząd dworu w Królewcu ma spoczywać w rękach: ochmistrza,
nadburgrabiego, kanclerza i nadmarszałka. Czterej nadradcy wraz z rentmistrzem
i innymi wyznaczonymi do tego osobami dokonują corocznie
podliczenia wpływów od starostw, w całkowitej zgodzie z ordynacją kamery
ks. Albrechta. Zobowiązani są oni także do pieczołowitej opieki nad
dworem książęcym, starostwami, budynkami itd. Wszystkie sprawy finansowe
mają być ujęte w rachunkach i kwitach opieczętowanych ustaloną
pieczęcią.
b — Podobnie jak poszczególnym starostom podlegało zarządzanie
ich dworami starościńskimi, tak samo czterej nadradcy jako urzędnicy
95
UB, II, nr 381.
96
E. Th. Thiele, Das Gesandschaftwesen in Preussen im 16 Jahrhundert,
Göttingen 1954, s. 67.
172